Eλεύθερος είναι...

Δήμητρα Σταύρου, Ψυχολόγος

Το θέμα είναι μεγάλο και περιλαμβάνει πολλές πτυχές. Θα περιοριστούμε αποκλειστικά στην ψυχολογική διάσταση της ελευθερίας...

Ελεύθερος λοιπόν είναι όποιος:

-δεν καταβάλλεται από φοβίες, κρίσεις πανικού, αγωνία, άγχος

-δεν βασανίζεται από αμφιθυμία

-έχει βρει τι θέλει και το ακολουθεί

-δεν ακολουθεί την πλειοψηφία αν κρίνει ότι αυτό είναι παράλογο

-ξέρει ότι η ζωή του είναι στο χέρι του κι ότι μπορεί να την αλλάξει όποτε θελήσει

-παίρνει αποφάσεις

-έχει βρει τη φωνή του

-δεν συμμορφώνεται και δεν αντιδρά, αλλά συμφωνεί ή διαφωνεί

-μπορεί να ανταποκριθεί σε πολλούς ρόλους και δεν προσκολλάται μόνο σε έναν

-δεν προσκολλάται στο παρελθόν αλλά το αξιοποιεί ως πηγή γνώσης

-δεν χάνει το παρόν

-έχει καλή σχέση με το σώμα του

-κοιμάται ήσυχος το βράδυ

-είναι σοβαρός, αλλά όχι σοβαροφανής

-δεν βολεύεται σε εύκολες, αλλά στενόχωρες καταστάσεις

-δεν εξουσιάζει και δεν εξουσιάζεται

-έχει αξιοπρέπεια χωρίς να ενδιαφέρεται για το τι λέει ο κόσμος

-έχει αυτοσεβασμό

-μπορεί να δεσμευτεί σε έναν στόχο που απορρέει από μία επιθυμία του

-έχει συγχωρέσει τον εαυτό και τον άλλο

-δεν είναι τελειομανής

-αντιλαμβάνεται ότι ο θάνατος είναι αναπόφευκτο τμήμα της ζωής και συμφιλιώνεται

-δεν αγκιστρώνεται από τον οποιονδήποτε -ισμό

-ξέρει ότι ενδέχεται να αλλάξει κάποια στιγμή εφόσον πεισθεί (απόψεις, δοξασίες, αξίες)

-αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορούμε να τα ελέγξουμε όλα κι ότι αυτό δεν είναι πρόβλημα.

-εξασκεί και διαφυλλάσσει την κριτική του ικανότητα

-έχει μάθει να αυτοπεριορίζεται

-ακόμη εκπλήσσεται

-σέβεται την ελευθερία των άλλων

-εκφράζεται ελεύθερα αλλά με σεβασμό προς τους άλλους

-δεν φοβάται ούτε την πιο παράλογη του σκέψη

-δεν ψάχνει διψασμένος για αποδοχή ή για μπράβο

-δεν είναι ανταγωνιστικός με τους άλλους αλλά επικεντρώνεται στην δική του ανάπτυξη

-αισθάνεται εσωτερικά ασφαλής και δεν ψάχνει τεχνητές πηγές ασφάλειας εξωτερικά

-δεν πείθεται από το ψευδές δίλημμα ασφάλεια ή ελευθερία. Δεν υπάρχει ασφάλεια χωρίς ελευθερία.

-δεν αισθάνεται ένοχος (ή κάνει κάτι και το χαίρεται, ή δεν το κάνει καθόλου).

-αισθάνεται ένα τμήμα του σύμπαντος τόσο μικρό αλλά και τόσο μεγάλο

-ξέρει ότι η ελευθερία του δεν απειλείται ούτε από το πιο μικρό και σκοτεινό κελί του πιο αδυσώπητου δικτάτορα

Η ελευθερία όπως την όρισαν φιλόσοφοι, ιστορικοί και λογοτέχνες

Ο Καζαντζάκης είχε πει κάποτε ότι αυτός που επιθυμεί την ελευθερία, παρόλο που μπορεί να μην την έχει κατακτήσει ακόμη, βαδίζει προς αυτήν. Συνέδεσε επίσης την ελευθερία με την απουσία φόβου και ελπίδας με το περιβόητο “Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβάμαι τίποτα Είμαι ελεύθερος!”

Ο Καμύ, ως δημοσιογράφος σε μία ανελεύθερη εποχή, είχε πει ότι ελεύθερος είναι όποιος δεν λέει ψέμματα… Το θέμα της ελευθερίας φαίνεται να τον απασχολεί σε όλη του την ζωή και μας προτείνει ότι ο μόνος τρόπος να υπάρξεις σε έναν ανελεύθερο κόσμο είναι είσαι τόσο απόλυτα ελεύθερος ως ύπαρξη ώστε αυτό από μόνο του να αποτελεί μία πράξη ανταρσίας.

Για το Νίτσε ελεύθερος είναι όποιος έχει την θέληση να είναι υπεύθυνος απέναντι στον εαυτό του.

Ο Θουκυδίδης μας λέει ότι ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι οι γενναίοι…

Ο Καστοριάδης είχε πει για την ελευθερία, ότι μόνο με δύο τρόπους μπορεί κανείς να την καταφέρει: με την πολιτική και την ψυχανάλυση. Μετά την απογοήτευσή του από την εμπλοκή του στην πολιτική πίστευε μόνο στην απελευθερωτική δύναμη της ψυχανάλυσης..

Κι ο Μενέλαος Λουντέμης μας θυμίζει και αφυπνίζει: “Φτηνά την λευτεριά δεν την πουλούν πουθενά. Ούτε και την χαρίζουν. Όσοι την πήραν χάρισμα την χαράμισαν”.

Πηγή : psyhismos.blogspot.gr