Τσομπαναραίικη σκέψη!

Στην έκφραση (Τέχνη), η υπερβολή είναι δημιουργία, στην σκέψη είναι όνειδος.

Κάποτε, στα φοιτητικά μου νιάτα, τασσόμουν υπέρ της επαναστατικής βίας: ο Κύριος καπιταλιστής θα πατάξει την επανάσταση, επομένως η προσφυγή στην επαναστατική βία είναι αναπόφευκτη και απαραίτητη. Κατά συνέπεια, η συντριβή του αστικού Κράτους είναι επίσης αναπόφευκτη και απαραίτητη. Πολύ σύντομα όμως κατανόησα ότι αυτό το μοντελάκι ερχόταν σε απευθείας αντίθεση με την πραγματικότητα, την ιστορική και την πολιτική. Το Κράτος, ο Κύριος καπιταλιστής δηλαδή, όχι μόνο διαθέτει όπλα πανίσχυρα αλλά και δεν έχει κανένα ενδοιασμό να τα χρησιμοποιήσει.

Η υποτελής εργατική τάξη δεν θα μπορέσει ποτέ να αποκτήσει τέτοια όπλα, άρα δεν θα μπορέσει να αφοπλίσει και να συντρίψει το Κράτος. Η τακτική της ένοπλης επαναστατικής βίας είχε διαμορφωθεί όταν υπήρχε οπλική ισορροπία μεταξύ καπιταλιστών και προλεταριάτου, σήμερα όμως δεν υπάρχει. Τί κάνουμε; Ή συνεχίζουμε να την υποστηρίζουμε ή την εγκαταλείπουμε.

Εγώ υποστηρίζω ότι όχι μόνο πρέπει να την εγκαταλείψουμε αλλά και να διακηρύξουμε ότι εγκαταλείπουμε την ένοπλη επαναστατική βία διότι είναι αναποτελεσματική μιας και η οπλική υπεροχή του Κράτους είναι συντριπτική – μεχρι και πυρηνικά θα ρίξει για να καταστείλει μια παγκόσμια κοινωνική εξέγερση.

Είτε υποστηρίζουμε είτε εγκαταλείπουμε την ένοπλη επαναστατική βία, θα υπάρχουν συνέπειες. Οι συνέπειες της πρώτης επιλογής είναι οι αυταπάτες και η ήττα, ο θάνατος, ο ακρωτηριασμός, η κατασπατάληση της ζωής. Οι συνέπειες της δεύτερης είναι η αναζήτηση, η σκέψη, η συζήτηση: πώς μπορούμε να διεξαγάγουμε τον κοινωνικό πόλεμό χωρίς όπλα; Και καταλήγουμε σε κάποιες διαπιστώσεις που δεν είναι τίποτα από λογικές συνέπειες της θέσης περί εγκατάλειψης της επαναστατικής βίας, οι οποίες κρίνονται υπερβολικές – είναι όμως λογικές συνέπειες ενός τρόπου σκέψης.

Αυτό που φαίνεται ως υπερβολή είναι τα συμπεράσματα ενός άλλους τρόπου σκέψης. Στην κωμωδία και στην καρικατούρα, σε όλη την έκφραση, την Τέχνη, η υπερβολή είναι χρυσός, πλεονέκτημα, δημιουργία – στη σκέψη είναι μειονέκτημα, είναι όνειδος.

Έχει εξασφαλίσει όντως το Κράτος συντριπτική οπλική υπεροχή; Μπορεί το προλεταριάτο ή ένας καταπιεσμένος λαός να αντιπαρατεθεί στρατιωτικά στο Κράτος; Μπορεί να το αφοπλίσει; Ενώ κανένας δεν μπορεί να αρνηθεί την συντριπτική στρατιωτική υπεροχή του Κράτους, στα άλλα δύο ερωτήματα πολλοί απαντούν καταφατικά: ναι, μπορεί η εργατική τάξη να αντιπαρατεθεί στρατιωτικά το κράτος και ναι, μπορεί να το αφοπλίσει. Δεν επισημαίνετε κάποια αντίφαση; Εγώ και κάποιοι άλλοι την επισημαίνουν – άλλοι σφυρίζουν αδιάφορα.

Ένας από αυτούς είναι ο Παναγιώτης Σωτήρης, ακαδημαϊκός και ηγετικός στέλεχος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Διιάβασα πρόσφατα μια βιβλιοκρισία του για το βιβλίο του Ζορζ Λαμπικά (Η βία; Ποια βία; εκδόσεις Εκτός Γραμμής) στις Θέσεις, τεύχος 128, Ιούλιος-Σεπτέμβρης 2014, σσ. 113-122, και μεταξύ των άλλων διαβάζω και τα εξής (σ. 120):

Η νεαρή Παλαιστίνια που με την αυτοσχέδια βόμβα της ανατινάσσεται σε μια ντισκοτέκ του Ισραήλ σκοτώνει λιγότερους «αμάχους αθώους» απ΄όσους θα σκότωνε εάν είχε υπό τον έλεγχό της μια μπουλντόζα, ένα τάνκ, ή ένα αεροπλάνο οπλισμένο με πυραύλους, ή επίσης εάν ήταν σκυμμένη πάνω σ’ ένα χάρτη επιτελείου με κάποιο αρχηγείο. Η δική της τεχνολογία είναι το σώμα της. Δεν διαθέτει πάρα μόνο τη ζωή της για να υπερασπιστεί τη γη που θέλουν να της κλέψουν. Δικαίως ο λαός τη θεωρεί ηρωίδα. Το όνομά της θα αναγράφεται στο μνημείο που θα εγερθεί στο κέντρο της Αλ Κουντς, της πρωτεύουσας του μελλοντικού κράτους.

Είναι σαφές ότι οι γραμμές αυτές γράφτηκαν πριν τις 3 Ιουλίου, όταν το ισραηλινό Κράτος άρχιζε να βομβαρδίζει ανηλεώς και να εξοντώνει τους Παλαιστίνους της Γάζας. Αλλά ο Παναγιώτης Σωτήρης δεν θα άλλαζε ούτε μια λέξη σήμερα. Η πίστη του είναι ακλόνητη: οι Παλαιστίνιοι θα νικήσουν και θα φτιάξουν Κράτος, θα σηκώσουν μνημείο στο οποίο θα αναγράφονται τα ονόματα των ηρώων και των ηρωίδων που θυσιάστηκαν γι΄ αυτόν τον σκοπό.

Ας διαβάσουμε με προσοχή αυτά που υποστηρίζει ο υπέρμαχος της ἐνοπλης επαναστατικής βίας Παναγιώτης Σωτήρης. Η Παλαιστίνια σκοτώνει λιγότερους, το Ισραήλ περισσότερους. Αυτό είναι μειονέκτημα ή πλεονέκτημα; Είναι και πλεονέκτημα και μειονέκτημα! Είναι ηθικό πλεονέκτημα γιατί σκοτώνει λιγότερους· είναι στρατιωτικό μειονέκτημα: εάν σκοτώνεις λιγότερους και ο εχθρός περισσότερους τότε εσύ θα ηττηθείς και ο αντίπαλος θα νικήσει. Θα ήθελε όμως να σκοτώνει περισσότερους; Ασφαλώς! Αυτό υπονοεί με την σκέψη ότι θα σκότωνε περισσότερους εάν είχε στη διάθεσή της ισχυρότερα όπλα, αλλά δεν τα έχει!

Τι έχει; Το σώμα της! Αλλά το σώμα από μόνο του δεν μπορεί να εκραγεί, χρειάζεται αυτοσχέδια βόμβα. Χρησιμοποιεί το σώμα της για να μεταφέρει κρυμμένη τη βόμβα. Και το κάνει αυτό για να υπερασπιστεί τη γη που θέλουν να της κλέψουν – μα τη γη την έχουν κλέψει ήδη, ποια γη να κλέψουν; Αυτή τη λίγη που έχει απομείνει, το 25% γενικά και το 10% της καλλιεργήσιμης γης; Μπορούν να πολεμήσουν όλοι και όλες με αυτόν τον τρόπο; Όχι βέβαια, δεν θα έμενε κανένας και καμμία ζωντανός – μόνο λίγοι, οι ήρωες, οι ηρωίδες!

Δεν είναι η κοινωνική επανάσταση ένας κοινωνικός πόλεμος στον οποίο θα συμμετέχουν όλοι, αφού επινοηθούν τρόποι διεξαγωγής που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους, παιδιά και νέους, ενήλικες και γέρους, άνδρες και γυναίκες; Όχι! Ζώνομαι με αυτοσχέδια βόμβα και ανατινάσσομαι μέσα σε ντισκοτέκ !

Είναι ηρωίδα και το όνομά της θα γίνει αθάνατο, όταν θα γραφτεί στο μνημείο που θα εγείρει το Παλαιστινιακό Κράτος που θα συγκροτηθεί μια μέρα στο απώτατο μέλλον.

Λατρεία του ηρωισμού και της θυσίας. Ο τσομπαναραίικος τρόπος σκέψης σε όλο του το μεγαλείο.

Όλα αυτά που γράφει είναι απόρροια ενός τρόπου σκέψης που έχει διαμορφωθεί τον 19ο αιώνα και σήμερα πια δεν είναι παρά ομολογία αδιεξόδου και ήττας: πάνω απ’ όλα ο αγώνας, κι ό,τι γίνει!

Ο τρόπος αυτός σκέψης, ποιμενικός, ηρωικός στην καταγωγή του, τείνει να εκλείψει, αλλά δεν είναι λίγοι αυτοί και αυτές που εμμένουν σε αυτόν.

Η υπερίσχυση της επιθυμίας είναι σαφής – πότε θα δουν κατάματα την πραγματικότητα δεν μπορώ να το γνωρίζω.

***

Αθανάσιος Δρατζίδης

Ανωτάτη Σχολή Κακών Τεχνών

***

Πηγή