Άνθρωποι και βιβλία: Σχέση φθαρτή ή αναλλοίωτη στο χρόνο;

ΔημοσκοΠΕΣ: Άνθρωποι και βιβλία

Το βιβλίο αυτογνωσίας που διάβασες πριν λίγα χρόνια επέδρασε θετικά στην ψυχολογία σου αλλά και στον τρόπο που αντιμετωπίζεις πια τυχόν δύσκολες καταστάσεις. Το μυθιστόρημα που μελέτησες κάτω από τον παχύ ίσκιο ενός πεύκου, σε βοήθησε ν’ αποδράσεις από την πλήξη και την άπνοια του αυγουστιάτικου μεσημεριού, ενώ αν δεν είχες καταπιαστεί μ’ εκείνο το βιβλίο ιστορίας που τυχαία βρέθηκε στα χέρια σου, αναζητώντας κάτι άσχετο στη βιβλιοθήκη του σπιτιού σου, θα σου ήταν αδύνατο να πάρεις θέση σε σχετική συζήτηση της παρέας και να καταπλήξεις με τις γνώσεις σου επί του θέματος! Όλες εκείνες τις στιγμές που- απαρνούμενος τη συντροφιά των φίλων- αποτραβιόσουν συνειδητά, επιζητώντας λίγο χρόνο με τον εαυτό σου, το βιβλίο ήταν πάντοτε εκεί για εσένα.

Το βιβλίο με τις φθαρμένες από το χρόνο σελίδες, τα μικροσκοπικά γράμματα και τη χαρακτηριστική μυρωδιά του χάρτινου φύλλου. Το βιβλίο που περισσότερο δεν εκτίμησες στη ζωή σου παρά μόνο όταν βρέθηκες μόνος, αποζητώντας να ξεφύγεις από την πραγματικότητα, να ωθήσεις το μυαλό σου να ταξιδέψει. Τότε, μες στη σιωπή της μοναξιάς σου, μόνο εκείνο έκανε την παρουσία του αισθητή, μέσω του ήχου των σελίδων που “χάιδευαν” τα χέρια σου, αδημονώντας μαζί σου για τη συνέχεια…

Το βιβλίο ως φίλος

Θα μπορούσαμε με ασφάλεια να χαρακτηρίσουμε το βιβλίο ως έναν πραγματικό φίλο του ανθρώπου; Μα φυσικά! Ακόμη κι αν πρόκειται για κάτι άψυχο; Μα… το βιβλίο δεν αποτελεί απλώς ένα αντικείμενο. Το βιβλίο είναι φορέας ιδεών, νοοτροπιών, γεγονότων, ιστοριών, συναισθημάτων. Κρίνεται πραγματικά άξια λόγου η ιδιότητά του να μεταδίδει εικόνες κι απόψεις ταυτόχρονα, με τρόπο που συχνά ισοδυναμεί με ένα βίντεο ή με τις ικανότητες μιας οθόνης. Διότι το βιβλίο, μέσω της δύναμης του γραπτού λόγου, ζωοδοτεί το μυαλό κι ενεργοποιεί τη σκέψη. Έτσι, αυτομάτως δεν υπάρχει ποτέ μία εικόνα ή μία πραγματικότητα, καθώς ο εκάστοτε αναγνώστης αντιλαμβάνεται διαφορετικά… Κι εδώ έγκειται η μαγεία της όλης υπόθεσης: ουκ ολίγες φορές, δεν είναι μια εικόνα που ισούται με χίλιες λέξεις, αλλά μια λέξη που μεταφέρει εκατοντάδες εικόνες και παραστάσεις. Άλλωστε, το βιβλίο δεν είναι εδώ για να “ομογενοποιήσει” τους αναγνώστες, αλλά για να δημιουργήσει διαφορετικές θέσεις, υγιείς διαφωνίες.

Το βιβλίο υπάρχει μόνο για να προσφέρει στον άνθρωπο. Να προσφέρει στιγμές συγκίνησης, περισυλλογής, γόνιμου προβληματισμού. Να διευρύνει το νου μέσα από νέες οπτικές, ιδιαίτερες γνώσεις, σύνθετους συλλογισμούς. Να σε κάνει ν’ ανθίσεις, να σε εξελίξει “ψυχή τε και πνεύματι”.

Άνθρωποι και βιβλία: Σύγχρονη εποχή

Οι ευεργεσίες του βιβλίου είναι πλέον δεδομένες. Το ζήτημα είναι αν ο σύγχρονος άνθρωπος τις αναγνωρίζει και τις εκτιμά… Σε αυτό ακριβώς το σημείο ζητείται η πολύτιμη άποψη των αναγνωστών μας, μέσω των βιωμάτων και των εμπειριών τους σαφώς. Ποια είναι άραγε η σχέση του ατόμου με τη φιλαναγνωσία σήμερα; Πώς αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος το βιβλίο; Το αποφεύγει, το αποζητά ή μήπως τον κουράζει; Υπάρχει πιθανότητα να το αγαπά ενώ ταυτόχρονα αποστασιοποιείται από αυτό; Κι αν ναι, ποια είναι η βασική αιτία; Ίσως ο τρόπος ζωής του κι οι λιγοστές ώρες που διαθέτει για τον εαυτό του έρχονται να διαδραματίσουν ορισμένο ρόλο. Ίσως πάλι παραμένει ανικανοποίητος από τη σύγχρονη συγγραφική παραγωγή…

Από την άλλη πλευρά, η εικόνα έχει εισέλθει για τα καλά στις ζωές μας, καθορίζοντάς τες σε τέτοιο βαθμό ώστε να μη δίδεται πια το περιθώριο στο γραπτό λόγο να πλάσει τη σκέψη μας. Έτσι, μαθαίνουμε πια πως η μόνη λύση είναι το “off” του μυαλού και το “on” των ματιών, των ματιών της αισθητικής- αποκλειστικά- κι όχι εκείνων της ψυχής. Άλλοι, τέλος, ίσως συναινέσουν πως η μόνη αιτία της απομάκρυνσής του από το βιβλίο, είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Είμαστε αυθύπαρκτα κι αυτόβουλα πλάσματα, έτοιμα ν’ αντισταθούμε σε όποιον κι ό,τι επιχειρήσει να μας αλλοτριώσει, να μας “μαζοποιήσει”.  Αν αποτύχουμε, συνειδητά ή υποσυνείδητα, ευθύνη για το αποτέλεσμα φέρουμε αποκλειστικά εμείς οι ίδιοι.

Σε κάθε περίπτωση θα ήταν περισσότερο συνετό ν’ αναρωτηθούμε ποια είναι η αφετηρία αυτής της απομάκρυνσης, ποια είναι “η ρίζα του κακού”. Από πού πηγάζει η τυχόν αποστροφή του ατόμου σήμερα για το βιβλίο κι αν- εν τέλει- υπάρχει εξαρχής σε ορισμένους χαρακτήρες ή αν προκύπτει με το πέρας του χρόνου. Αν είναι παρούσα στο άτομο από την παιδική κι όλας ηλικία ή ενισχύεται καθώς μεγαλώνει…

Γράφει η Ζωή Βασιλείου
Πηγή :  maxmag.gr