Τα αδιέξοδα της προβληματικής σχέσης

Μια προβληματική σχέση δεν ευνοεί την ικανοποίηση των συναισθηματικών μας αναγκών. Βέβαια, όλες οι σχέσεις έχουν προβλήματα τα οποία όχι μόνο δεν εμποδίζουν, αλλά ενίοτε μπορούν και λειτουργούν ως μηχανισμοί ενδυνάμωσης και επαναφοράς της ισορροπίας, της επικοινωνίας και της εγγύτητας ανάμεσα στο ζευγάρι.

Τα επαναλαμβανόμενα δυσλειτουργικά μοτίβα συμπεριφοράς (π.χ. συγκρουσιακή επικοινωνία), τα χαμηλά επίπεδα ικανοποίησης που αντλούμε μέσα από τη σχέση, η συναισθηματική φόρτιση (θλίψη, οργή, στρες), το διάχυτο αίσθημα αδιεξόδου, η απαισιοδοξία και η στασιμότητα στην ικανότητά μας να βρούμε λύσεις είναι συμπτώματα μιας σχέσης που νιώθουμε να μας τελματώνει.

Να τι μας εμποδίζει από το να είμαστε σε αρμονία με τον άλλον:

* Η δυσαρμονία με τον εαυτό μας

* Η δυσκολία να ακούμε τον σύντροφό μας (μέσα από τα δικά του λόγια)

* Το να θεωρούμε τον άλλον υπαίτιο και να τον κατηγορούμε, δίχως να μπαίνουμε σε διαδικασία αυταξιολόγησης («δεν φταίω, άρα δεν προσπαθώ»)

* Ενα αίσθημα ανικανοποίητου που μας διακατέχει, χωρίς όμως να αποκωδικοποιούμε ποιες ματαιωμένες ανάγκες μας εκφράζει

* Ο εγωκεντρισμός και η ανάγκη μας να εξουσιάζουμε τον άλλον ως μοτίβο ύπαρξης σε μια σχέση (η επιβολή δηλαδή και όχι το μοίρασμα και η αμοιβαιότητα)

* Ο εγκλωβισμός στην ψυχολογία της ανημποριάς, όταν οι δυσμενείς συνθήκες της ζωής σου σε «βοηθούν» να πιστεύεις ότι δεν έχεις τον έλεγχο πάνω σε αυτό που σου συμβαίνει, τότε παύεις να προσπαθείς, νιώθεις αβοήθητος και οδηγείσαι σε αδιέξοδο.

Και να τι μας κάνει να μένουμε σε μια σχέση, παρ΄ ότι νιώθουμε δυστυχείς:

* Πίστη πως ό,τι και να κάνουμε, η προσπάθεια θα είναι απρόσφορη

* Χαμηλή αυτοεκτίμηση

* Πίστη ότι κάτι καλύτερο δεν μας αξίζει

* Βαθιά ριζωμένη εξάρτηση από τον άλλον

* Δυσπιστία προς τους άλλους ανθρώπους και τις προθέσεις τους

* Φόβος απέναντι στις αλλαγές και στη δυνατότητά μας να τις αντέξουμε

* Δυσκολία με τους μέχρι τώρα αποχωρισμούς στη ζωή μας

* Δυσκολία να είμαστε καλά με τον εαυτό μας

* Πίστη ότι μια αλλαγή έρχεται ως διά μαγείας- αρκεί να εθελοτυφλούμε απέναντι στην αλήθεια και στον πόνο Να έχουμε μάθει από παιδιά να νιώθουμε ένοχοι («εγώ πάντα φταίω») και να υποχωρούμε από την ικανοποίηση των αναγκών μας, στο όνομα μιας παντοδύναμης αυτοθυσίας.

Η λύση βρίσκεται στη συμφιλίωση με τον εαυτό μας, με τον άλλον και με την έννοια της αλλαγής, δίχως στο μυαλό μας εκείνη να είναι αυτόματα συνδεδεμένη με τον φόβο. Αλλαγή σημαίνει ότι παίρνω μία απόφαση και είμαι υπεύθυνος γι΄ αυτήν. Και απόφαση δίχως κόστος είναι ουτοπία. Πάντα θα νιώθουμε ότι κάτι χάσαμε. Αλλά εκεί βρίσκεται και το στοίχημα: στην αποδοχή αυτής της αλήθειας.

Γράφει η Μυρσίνη Κωστοπούλου
Ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια (Ρh.D).