ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ: Η αλήθεια για την καταγωγή τους! (music video)

Θοδωρής Ασβεστόπουλος

Πολλά κατά καιρούς είναι τα όσα ακούγονται σχετικά με την καταγωγή των Αρβανιτών. Οι γείτονες από την Αλβανία και κάποιοι ψευτοκουλτουριάρηδες τους θέλουν Αλβανούς. Η ανθελληνική προπαγάνδα ως γνωστόν ανθεί στις μέρες μας, όμως μια σύντομη ματιά στη ιστορία θα μας βοηθήσει να ξεδιαλύνουμε το τοπίο.

Οι Αρβανίτες είναι απόγονοι μεταναστών από τη σημερινή Βόρειο Ήπειρο, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν σε περιοχές της Στερεάς Ελλάδας, της Πελοποννήσου και σε νησιά του Αργοσαρωνικού από τα τέλη του 13ου αιώνα έως τον 15ο αιώνα, μετά από προσκλήσεις Βυζαντινών Αυτοκρατόρων και Δεσποτών (Δυναστεία Παλαιολόγων), καθώς και των Καταλανών και των Βενετών που κατά διαστήματα κυριαρχούσαν σε αυτές τις περιοχές.

Φυλετικά και γλωσσικά συγγενεύουν με τους Τόσκηδες, Ελληνικά φύλα της Ηπείρου, οι οποίοι ζώντας ανάμεσα σε Αλβανικά φύλα υιοθέτησαν και προσάρμοσαν στις ανάγκες τους την Αλβανική γλώσσα, αναμειγνύοντας και στοιχεία από την Ελληνική, δημιουργώντας έτσι την αρβανίτικη διάλεκτο. Χαρακτηριστική είναι η έντονη διαφοροποίηση τους με τους Γκέγκηδες, τη φυλή της Βόρειας Αλβανίας, τόσο γλωσσικά όσο και πολιτισμικά, ενώ πρέπει να τονιστεί ότι στο λεξιλόγιο τους δεν συμπεριλαμβάνεται οι όροι «Σκιπτάρ» και «Σκιπερία», εθνικές ονομασίες των Αλβανών και της Αλβανίας αντίστοιχα.

Οι Αρβανίτες παράλληλα θεωρούνται ως οι Δωριείς του νεώτερου Ελληνισμού και όχι άδικα αφού, με το αρχαίο Ελληνικό αυτό φύλο παρουσιάζονται πολλές ομοιότητες στην κοινωνική και πολιτισμική ταυτότητα.

Πρωτοαναφέρονται στο βιβλίο της Άννας Κομνηνής, "Αλεξιάδα" Το βιβλίο ασχολείται με τις ταραχές στην περιοχή του 'Αρβανου (απ' όπου και πήραν το όνομα τους) τις οποίες προκάλεσαν οι Νορμανδοί κατά τη διάρκεια της βασιλείας του πατέρα της, Αυτοκράτορα Αλέξιου Α' Κομνηνού (1081 -1118). Στην «Ιστορία» (1079 -1080 μ.Χ.), ο Βυζαντινός ιστορικός Μιχαήλ Ατταλιάτης ήταν ο πρώτος που ανέφερε τους Αλβανούς, φυλή προερχόμενη από τον Καύκασο, ως έχοντες λάβει μέρος σε εξέγερση εναντίον της Κωνσταντινούπολης το 1043 μ.Χ. και τους Αρβανίτες ως υποτελείς του Δούκα του Δυρραχίου.

Όταν δημιουργήθηκε το Δεσποτάτο της Ηπείρου στις αρχές του 13ου αιώνα, Αλβανοί μισθοφόροι πολεμούσαν με το μέρος του εναντίον των Σλάβων και των Βενετών. Για τις υπηρεσίες που προσέφεραν κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών επιχειρήσεων, η Αλβανική αριστοκρατία μόνο πήρε σημαντικούς αυλικούς τίτλους.

Αυτοί οι Αλβανοί αριστοκράτες, τοποθετούνταν επικεφαλής πολλών περιοχών, διαβρώνοντας έτσι σταδιακά το παλιό βυζαντινό διοικητικό σύστημα. Από παραδοσιακοί πατριαρχικοί αρχηγοί μεταλλάσσονταν σε άρχοντες και το καινούργιο καθεστώς που επέβαλλαν στη γη αποστερούσε την περιουσία από τους κατοίκους που συχνά έχαναν και την ελευθερία τους πωλούμενοι ως σκλάβοι.

Προσπαθώντας να ξεφύγουν από την νέα αυτή κατάσταση, οι Αρβανίτες υποχρεώθηκαν να αποκτήσουν νομαδικές συνήθειες. Βλέπανε τη μετανάστευση ως μοναδική λύση στα προβλήματα που δημιουργούσε η μονοπώληση των εδαφών από τους Αλβανούς άρχοντες που γίνονταν όλο και πιο βίαιοι. Πέρα όμως από τις μεταβολές αυτές που τάραξαν σε βάθος την κοινωνία τους, μία ακόμη αιτία εκπατρισμού αποτελούσε πλέον η οθωμανική εισβολή.

Οι πηγές αναφέρουν ότι η δια θαλάσσης μετανάστευση άρχισε δειλά γύρω στο 1280, ενώ οι χερσαίες μεταναστεύσεις πρέπει να τοποθετηθούν στα τέλη του 13ου αι. αφού υπάρχουν αναφορές για παρουσία Αρβανιτών στη Θεσσαλία γύρω στα 1315. Οι Αρβανίτικες μεταναστεύσεις σταμάτησαν γύρω στο 1600 μ.Χ.

Από τότε οι Αρβανίτες παρουσιάζονται ως γνήσιοι νομάδες, και τους συναντούμε από τη Θεσσαλία ως την Αττική και από την Ακαρνανία ως τα νότια της Πελοποννήσου, φέρνοντας μαζί τους και τα προτερήματα τους ως γεωργοί, ενώ χρησιμοποιήθηκαν τόσο από το Δεσποτάτο του Μυστρά όσο και από τους Βενετούς ως μισθοφόροι στρατιώτες.

Να σημειωθεί ότι οι Αρβανίτικοι πληθυσμοί ήταν και παρέμειναν πιστοί στην Ελληνική Ορθοδοξία, αντίθετα με τους Αλβανούς που ασπάστηκαν θρησκείες όπως ο Μουσουλμανισμός και ο Ρωμαιοκαθολισμός ανάλογα με τα δικά τους συμφέροντα.

Οι Αρβανίτες έπαιξαν κυρίαρχο και ουσιαστικό ρόλο τόσο κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 όσο και στη διαμόρφωση του Ελληνικού κράτους στη συνέχεια.

Οι Σουλιώτες οι οποίοι αποτελούσαν ένα τμήμα των Αρβανιτών, το 1821 συμμάχησαν με τον παλιό τους εχθρό τον Αλή Πασά στον πόλεμο που έκανε ο τελευταίος κατά του Σουλτάνου ώστε έτσι να ενισχύσουν έμμεσα την Ελληνική Επανάσταση. Όταν όμως αντιπροσωπεία Αλβανών Μουσουλμάνων με τους οποίους συμπολεμούσαν επέστρεψε από το Μεσολόγγι και αφού είχαν δει εκεί την κατάσταση που επικρατούσε, έλυσαν τη συμμαχία με τους Σουλιώτες λέγοντας τους «Μα εσείς πολεμάτε για την πίστη σας και την πατρίδα σας!»

Ο Μάρκος Μπότσαρης, στην μνήμη του οποίου ασεβούν πολλοί, όταν πρωτοπάτησε στα Επτάνησα είπε την περίφημη φράση: «0 Έλλην δεν μπορεί να αισθάνεται ελεύθερος εκεί όπου κυματίζει η Βρετανική σημαία».

Φυσικά και όλοι οι Αρβανίτες αγωνιστές του 1821. όπως ο Ανδρούτσος, ο Κριεζιώτης, η Μπουμπουλινα και τόσοι άλλοι δεν πολέμησαν για καμία άλλη πατρίδα παρά μόνο για την Ελλάδα.

* Χριστιν-άκι.-*

Το πιο αγαπημένο ερωτικό τραγούδι των Αρβανιτών, ειδικά στη Νότιο Ελλάδα.

Το έχει τραγουδήσει στα αρβανίτικα και ο Γ. Μαργαρίτης κι είναι από τα τραγούδια που παίζονται πρώτα σε γάμους αρβανιτών στην περιοχή της Αργολιδοκορινθίας, της Καλαμάτας και της Λακωνίας (περιοχή Μάνης)

Ο ρυθμός του είναι ο αρχαίος ρητός ανάπαιστος (υ υ-)

Εδώ αναφέρεται στη συνήθεια των Αρβανιτών να οργανώνουν απαγωγή της νύφης (όταν η οικογένεια δεν ήθελε τον γαμπρό), έθιμο που ακόμα και σήμερα κρατάει σε αρβανιτοχώρια.

Επίσης είναι το πιο χαρακτηριστικό δείγμα ερωτικού τραγουδιού το οποίο αντικατοπτρίζει τον τρόπο με τον οποίο έβλεπαν οι Αρβανίτες τον έρωτα, δηλαδή σαν ένα συνονθύλευμα αντιπαλότητας και αγάπης.

Παραδοσιακό Αρβανίτικο τραγούδι/Παραδοσιακό
Ντο τα πρες κοτσίδετε (θα σου κόψω τα κοτσίδια)
τε τα βερβινιέ γκα σκίντετε (και θα στα πετάξω στα σκίνα)
Μόι κοτσίδε ντρέδουρε (Τα κοτσίδια τα στριφτά)
Μόι σα τα κα μπλιέδουρε (Πόσα σου 'χω μαζέψει)
Μόι κοτσίδε δραγκόλιε (Κοτσίδα μου σαν δεντρογαλιά)
τε κε κέσε νε ν'αγκαλιέ (να σε είχα στην αγκαλιά)

Ντο τα πρες κοτσίδε γκλιάτε (Θα σου κόψω την μακριά κοτσίδα)
πο τσε ντούρτε γκα ιθάτε (μόνο ντρέπομαι τον πατέρα σου)
Ντότε βίνιε νόνιε μπρέμε (Ήθελα να 'ρθω ένα βράδυ)
πο τσε ντούρπε γκα γιοτέμε (αλλά ντρέπομαι τη μάνα σου) *
Ντο τα πρες κοτσίδετε (Θα σου κόψω τα κοτσίδια)
τε τα βερβίνιε γκα σκίντετε (και θα στα πετάξω στα σκίνα)

Πηγές
kithara