Και για να το λύσουμε, γενοκτονία ήταν

Το σωστό, το πρέπον και το δίκαιο είναι πριν ανοίξει κανείς κουβέντα για θέματα που προκαλούν το κοινό αίσθημα, να εξηγείται για να μην παρεξηγείται.

Γι’ αυτό ας ξεκαθαρίσω από την αρχή πως ουδεμία σχέση έχω με τον πολιτικό λόγο και δεν ξέρω και πως χρησιμοποιείται. Ολόκληρη επιστήμη είναι και δε μαθαίνεται εύκολα.

Αφήνω, λοιπόν, στην άκρη το πολιτικό υπόβαθρο του θέματος και πιάνω το ανθρώπινο, το συναισθηματικό.

Σταυρούλα Φωτιάδου, κατάληξη επιθέτου σε –δου, αυτόματη μετάφραση: Πόντια.

Απ’ τη μία το ελληνικό σχολείο και το ελληνικό πανεπιστήμιο στη συνέχεια μου έμαθαν τα βασικά γράμματα, την ιστορία, τον πολιτισμό, την καταγωγή. Απ’ την άλλη, η οικογένειά μου μου έμαθε την ιστορία της καταγωγής μου μέσα από αληθινά γεγονότα.

Μπορώ να αμφισβητήσω ότι ο παππούς μου ήρθε παιδάκι περπατώντας κι αφήνοντας πίσω του ό, τι είχε και δεν είχε; Μπορώ να διανοηθώ πως η γιαγιά μου έφτασε κάπου στη Σπάρτη μ’ ένα καράβι, στην κοιλιά της μάνας της, και γεννήθηκε εκεί; Μπορώ να αμφισβητήσω τις ιστορίες τους που έλεγαν πόσο ταλαιπωρήθηκαν περιπλανώμενοι σ’ όλη την Ελλάδα για να βρουν ένα ασφαλές μέρος για ν’ αρχίσουν από την αρχή; Όχι, δεν μπορώ.

Όπως δεν μπορώ και να προσπεράσω τις χιλιάδες διηγήσεις γι’ ανθρώπους που χάθηκαν, τους τρόπους με τους οποίους χάθηκαν, περιουσίες που ρημάχτηκαν, ζωές που καταστράφηκαν έτσι απλά. Γιατί για τους ανθρώπους οι λόγοι της καταστροφής τους είτε είναι πολιτικοί, θρησκευτικοί, οικονομικοί μεταφράζονται σε «έτσι απλά». Νοιάζει μια μάνα που χάνει τα παιδιά της μπροστά στα μάτια της αν ο τάδε πρωθυπουργός πήρε αυτή την απόφαση ή αν τα κράτη δεν τα βρήκαν μεταξύ τους; Άλλο την καίει και θα την καίει μέχρι να πεθάνει.

Γενοκτονία ή εθνοκάθαρση; Εκεί ξεκινάει το παιχνίδι των λέξεων, των νεύρων, των αισθημάτων και είναι το χειρότερο παιχνίδι, τα πιο επικίνδυνο για να το παίξεις μ’ ανθρώπους που έχουν ήδη τεντωμένα νεύρα. Το «καλύτερο»; Ξέρεις ότι θα προκαλέσεις κι όμως το κάνεις.

Το πτυχίο στον τοίχο (πού αλλού να χρησιμοποιηθεί άλλωστε;) και λέει «φιλόλογος», ας το εξασκήσω.

Με τον ειδικό όρο εθνοκάθαρση γίνεται αναφορά στην προσπάθεια δημιουργίας εθνικά ομοιογενών γεωγραφικών περιοχών μέσω βίαιου εκτοπισμού πληθυσμών που ανήκουν σε ιδιαίτερες εθνικές ομάδες. Η εθνοκάθαρση προϋποθέτει την πλήρη απομάκρυνση και των τελευταίων υπολειμμάτων της στοχευόμενης ομάδας μέσω της καταστροφής πολιτισμικών στοιχείων, όπως είναι τα μνημεία, τα νεκροταφεία και οι τόποι λατρείας.

Σε μια αυστηρότερη και γενικότερη μορφή της η εθνοκάθαρση είναι η εξάλειψη μιας μη επιθυμητής ομάδας σε μία κοινωνία, είτε με τη μορφή της γενοκτονίας ή της αναγκαστικής μετανάστευσης.

Ο ελληνικός όρος γενοκτονία είναι ταυτόσημος με τον διεθνώς χρησιμοποιούμενο όρο genocide που προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις γένος και κτείνω (=φονεύω). Τόσο ο ελληνικός όσο και ο διεθνής όρος δημιουργήθηκαν επίσημα (όρος διεθνούς δικαίου) μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Με αυτόν τον όρο αποδίδεται κυριολεκτικά η από τους αρχαιότατους χρόνους υφιστάμενη έννοια και ακριβέστερα ένα από τα αρχαιότερα μαζικά εγκλήματα που αποβλέπουν στη συστηματική, με βίαια ως επί το πλείστον μέσα, επιδιωκόμενη εξόντωση ολόκληρης φυλής ή τμήματος αυτής σε ορισμένο τόπο.

Η γενοκτονία μπορεί να επιδιωχθεί είτε με σειρά ομαδικών φόνων, όλων ή σχεδόν όλων των μελών μιας φυλής, είτε με συστηματική εξασθένιση αυτής (με διάφορα μέσα) μέχρι τη βαθμιαία εξάλειψή της. Στα βίαια δε μέσα αυτά περιλαμβάνονται και σειρά απαγορευτικών μέτρων επί εθνικών, θρησκευτικών, γλωσσικών, ηθικών, ιστορικών ή άλλων παραδόσεων προκειμένου να επέλθει διαφοροποίηση ή αλλοίωση της καταδιωκόμενης φυλής με βέβαιη την συν τω χρόνω απώλεια του εθνικού και φυλετικού γνωρίσματός της.

Και να παραβλέψω το γεγονός ότι στην περίπτωση των δικών μου προγόνων το έγκλημα σε βάρος τους χαρακτηρίστηκε «γενοκτονία» επίσημα από το 1994, δεν μπορώ να παραβλέψω τις αληθινές ιστορίες που άκουσα από τους δικούς μου, που διάβασα, που είδα.

Με τα γράμματα που ξέρω εγώ, η διαφορά εθνοκάθαρσης και γενοκτονίας είναι εμφανής, με τα γράμματα που έμαθαν άλλοι προφανώς και δεν είναι.

Τα γεγονότα δεν αλλάζουν από το πώς τα χαρακτηρίζουμε, αυτό είναι το δεδομένο. Αλλάζει, όμως, η ηθική ικανοποίηση, το αίσθημα του δικαίου που έχουμε μέσα μας.

Αυτό το αίσθημα ικανοποίησης και δικαίου είναι πολύ ευαίσθητο και κλονίζεται με το παραμικρό. Ο καθένας, σαφώς, έχει δικαίωμα να εκφράζει την προσωπική του άποψη, δημοκρατία (λογικά) έχουμε. Οι εκπρόσωποι αυτής της δημοκρατίας όμως οφείλουν να σέβονται τους πολίτες.

Το ανέφερα και παραπάνω, τα νεύρα είναι πολύ τεντωμένα, το ένα χτύπημα έρχεται πίσω από το άλλο, η μια απογοήτευση διαδέχεται την άλλη. Όλοι εσείς που έχετε την εξουσία που σας δώσαμε εμείς οι υπόλοιποι δεν κοιτάτε να δημιουργήσετε μια ισχυρή παιδεία και μια σταθερή οικονομία παρά να παίζετε κατ’ εξακολούθηση με το νευρικό μας σύστημα;

Και για να το λύσουμε, γενοκτονία ήταν.

Με σεβασμό σ’ αυτούς που χάθηκαν κι εκτίμηση σ’ αυτούς που έμειναν και κατάφεραν να ορθοποδήσουν.

Γράφει η Σταυρούλα Φωτιάδου

Πηγή