10 Πράγματα που θα Πείτε στα Παιδιά για την Οικονομική Κρίση!

Δρ Λίζα Βάρβογλη, PhD Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια Harvard Medical School

«Άκουσα ότι θα έρθουν οι ‘ισχνές αγελάδες’… τι να σημαίνει αυτό άραγε; Ότι δε θα έχουμε λεφτά να αγοράσουμε παγωτό;» αυτή ήταν η σκέψη ενός 8χρονου πριν πολλά χρόνια, σε μια άλλη κρίση της ελληνικής οικονομίας».

Το πρόβλημα στη χώρα μας έχει δύο διαστάσεις: μία πολιτική/οικονομική και μία ψυχολογική. 

Εγώ θα μιλήσω γι’ αυτό που ξέρω, την ψυχική υγεία των παιδιών. Άσχετα λοιπόν με το τι υποστηρίζει κανείς πολιτικά, το ζήτημα είναι ότι τα παιδιά είναι εκτεθειμένα σε αρνητικό κλίμα και βέβαια, δέχονται και αυτά τις πιέσεις της οικονομικής κρίσης. 

Ο γονιός γυρίζει στο σπίτι του και έχει απολυθεί, ή φοβάται ότι θα απολυθεί, ή δεν μπορεί να βρει εργασία, ή δεν του φτάνουν τα χρήματα για να ανταπεξέλθει στην καθημερινότητά του… Τα παιδιά βλέπουν, ακούν, αντιλαμβάνονται πολύ περισσότερα πράγματα απ’ ότι νομίζουν οι μεγάλοι. Τα παιδιά αντιδρούν στη στεναχώρια, τον εκνευρισμό, το άγχος, το στρες των γονιών τους, σε όλα τα αρνητικά συναισθήματα που νιώθουν οι γονείς λόγω της κρίσης.

Τι να πείτε στο παιδί σας για την οικονομική κρίση

Αφήστε στην άκρη το θυμό, τα νεύρα, την κατάθλιψη! Εκτός που δε λύνουν το πρόβλημα, δημιουργούν πρόβλημα στο παιδί σας και στην οικογένειά σας.

Μιλήστε στο παιδί σας για το τι συμβαίνει, με απλά, κατανοητά λόγια

Διατηρήστε τη συζήτηση σε καθησυχαστικό επίπεδο (μη φέρετε την καταστροφή με τα χειρότερα δυνατά σενάρια)

Δώστε στο παιδί ένα δίδαγμα από την τωρινή κατάσταση

Διατηρήστε την ψυχραιμία σας και μη βρίζετε την αντίθετη πλευρά.

Προσοχή! Οι συζητήσεις με τα παιδιά κάτω των 9 ετών κρύβουν παγίδες: ενώ μπορεί να φαίνονται ώριμα και να κατανοούν πολλά πράγματα, στην πραγματικότητα αισθάνονται φόβο και ανασφάλεια. 

Να πώς μπορείτε να προσεγγίσετε το θέμα:

1. Εξηγείστε στο παιδί με απλά λόγια την κατάσταση. Τα παιδιά ενδιαφέρονται καταρχήν να ξέρουν τι συμβαίνει τώρα. Έτσι, μπορείτε να τους πείτε δυο λόγια για το χρέος και για το ότι το πορτοφόλι του κράτους δεν έχει λεφτά. Δώστε παραδείγματα παιδοκεντρικά, δηλαδή από τη δική τους ζωή, για να καταλάβουν τις οικονομικές έννοιες και το πώς λειτουργούν τα πράγματα.

2. Να θυμάστε ότι τα μικρά παιδιά έχουν μεγάλα αυτιά! Έτσι, ακόμα και αν δεν έχετε μιλήσει με το παιδί, είναι σίγουρο ότι κάτι έχει πάρει το αυτί του και το πιθανότερο είναι ότι το έχει παρερμηνεύσει, με αποτέλεσμα να νιώθει φόβο και ανασφάλεια. Αν δεν πείτε τίποτα, το παιδί πιθανό να φοβηθεί το χειρότερο.

3. Η παιδική αντίληψη είναι μονοδιάστατη: άσπρο/μαύρο, καλό/κακό. Φροντίστε να μη καταφεύγετε σε μαύρο χιούμορ και ειρωνεία αναφερόμενοι στα οικονομικά σας προβλήματα, γιατί τα παιδιά παίρνουν τοις μετρητοίς εκφράσεις τύπου ‘θα τα χάσουμε όλα’, ‘θα πεθάνουμε στην ψάθα΄.

4. Μην αφήνετε την τηλεόραση ανοιχτή όλο το 24ωρο. Φωνές, καυγάδες, μέγα-δόσεις πληροφοριών είναι ό,τι χειρότερο για το παιδί σας, αλλά και για εσάς. Ενημερωθείτε από άλλες πηγές.

5. Οι δύσκολες συγκυρίες προσφέρουν την ευκαιρία να μιλήσετε στο παιδί σας για τα χρήματα, την αποταμίευση και γενικότερα την οικονομία.

6. Διατηρήστε τη συζήτηση θετική. Κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς θα γίνει την επόμενη μέρα, αλλά διατηρώντας θετική στάση δε μεταδίδουν οι γονείς στρες στο παιδί τους.

7. Δημιουργήστε έναν οικογενειακό προϋπολογισμό που σας επιτρέπει να κάνετε κάποια ωραία πράγματα μαζί. Δώστε στο παιδί σας επιλογή τι θα ήθελε να κάνει, εφόσον δεν μπορείτε να τα κάνετε όλα.

8. Ανακαλύψτε δωρεάν ή φθηνούς τρόπους διασκέδασης για όλη την οικογένεια.

9. Διατηρήστε τις οικογενειακές σας ρουτίνες και συνήθειες όπως και πριν από την κρίση, όπου αυτό είναι δυνατό.

10. Διδάξτε στο παιδί και άλλες αξίες, εκτός από τα χρήματα και τα υλικά αγαθά, που ναι, είναι σημαντικά αλλά δεν είναι το παν. Συζητήστε για το ότι έχετε την υγεία σας, για το ότι είστε όλοι μαζί αγαπημένοι και ενωμένοι και για τη σημασία των σχέσεων με συγγενείς και φίλους.

Πηγή