Η διακήρυξη της Στυμφαλίας

ΚΟΙΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

Η Ελλάδα είναι μια χώρα με ιδιαίτερα σημαντικά πολιτιστικά τοπία σε περιοχές του δικτύου Natura 2000, ενός από τα πλέον φιλόδοξα ευρωπαϊκά προγράμματα για την προστασία της φύσης. Και, βέβαια, τέτοιες περιοχές είναι -μεταξύ άλλων- η Στυμφαλία, τα Μετέωρα, το Πήλιο, τα Ζαγοροχώρια, η Μάνη, η Ορεινή Αρκαδία.

Σε κάθε περίπτωση, τα σχέδια για περιοχές που είναι εντεταγμένες στο δίκτυο Natura 2000 πρέπει να συνδυάζουν τις οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες με τη διατήρηση της πανίδας και χλωρίδας, μέσα από μια στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης. Ετσι, η διεθνής συνάντηση που διοργάνωσε το Πολιτιστικό Ιδρυμα του Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) η οποία πραγματοποιήθηκε στις 10 και 11 Οκτωβρίου στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης και στο Μουσείο Περιβάλλοντος στη Στυμφαλία αντίστοιχα, είχε ξεχωριστή σημασία για να κερδηθεί το στοίχημα αυτό, αλλά και για να θέσει νέους όρους και διαδικασίες με διεθνή απήχηση και ισχύ.

Και, πράγματι, η Διεθνής Συνάντηση «Πολιτιστικά Τοπία σε περιοχές Natura 2000: προς μια νέα πολιτική ολοκληρωμένης διαχείρισης της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς» στόχευε στην ανάδειξη της σημασίας των πολιτιστικών τοπίων, στην τεκμηρίωση της διττής -πολιτιστικής και περιβαλλοντικής- ταυτότητάς τους, καθώς και στον καθορισμό προτεραιοτήτων και κατευθυντηρίων γραμμών για την ολοκληρωμένη διαχείριση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. 

Αλλωστε, τα επτά μέχρι τώρα Μουσεία του ΠΙΟΠ κατορθώνουν αυτό ακριβώς: Διασώζουν την τοπική ιστορία, όπως αυτή συναρτάται με την αξιοποίηση των φυσικών πόρων- το λάδι, το νερό, το μάρμαρο, το μετάξι. Και όλα αυτά, παρουσιάζοντας ανάγλυφα την ελληνική παραγωγική ιστορία, ενώ την ίδια στιγμή λειτουργούν ως καθημερινοί χώροι πολιτιστικής δημιουργίας στις πόλεις που φιλοξενούνται.

Οπως τόνισε χαρακτηριστικά η η πρόεδρος του ΠΙΟΠ, Σοφία Στάικου, «ο πολιτισμός που παράγεται στην τοπική κλίμακα, κοντά δηλαδή στον πολίτη, είναι το ίδιο σημαντικός με τον πολιτισμό των μεγάλων αιθουσών. Και αν ο δεύτερος μπορεί να σχετίζεται με μια λαμπερή θεατρική παράσταση ή μια βραδιά μπαλέτου που κόβει την ανάσα, ο πρώτος, αυτός δηλαδή της τοπικής κλίμακας, έχει το πλεονέκτημα ότι δημιουργεί θύλακες πολιτισμού στις τοπικές κοινωνίες, ενισχύοντας παράλληλα και τη συνοχή τους».

Κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών, τη Συνάντηση τίμησε με την παρουσία του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας. Χαιρετισμούς απηύθηναν η πρόεδρος του ΠΙΟΠ, Σοφία Στάικου, η Επίτροπος Θαλάσσιων Υποθέσεων, Μαρία Δαμανάκη, ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Janez Potocnik, ο Υπουργός Πολιτισμού, Κωνσταντίνος Τασούλας και ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Ιωάννης Μανιάτης.

Στη Συνάντηση συμμετείχαν, επίσης, αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών, της UNESCO, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκπρόσωποι ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, διεθνών ιδρυμάτων και οργανισμών, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, πρόεδροι φορέων διαχείρισης περιοχών Natura 2000 και εκπρόσωποι της Κοινωνίας των Πολιτών.

Τη δεύτερη μέρα των εργασιών, που φιλοξενήθηκαν στο Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας, άνοιξε με ομιλία της για τον πολιτιστικό τουρισμό, η Υπουργός Τουρισμού, Ολγα Κεφαλογιάννη. Στην παρουσίαση των συμπερασμάτων της Διεθνούς Συνάντησης, τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής και οι συμμετέχοντες αφού επεσήμαναν την περιορισμένη, διεθνώς, συνεργασία πολιτιστικών και περιβαλλοντικών φορέων για θέματα διαχείρισης των τοπίων, αποδέχτηκαν ότι υπάρχει, σε διεθνές και εθνικό επίπεδο, μια διαρκώς αυξανόμενη αναγνώριση της ανάγκης προστασίας, προβολής και διαχείρισης των τοπίων ως συνθέσεων τόσο της πολιτιστικής όσο και της φυσικής κληρονομιάς. Και συνέταξαν από κοινού το κείμενο Διακήρυξης της Στυμφαλίας, που καταλήγει στα εξής σημεία:

Στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης και στο Μουσείο Περιβάλλοντος στη Στυμφαλία

(1) Στην ανάπτυξη ενός δικτύου ενδιαφερομένων φορέων για το θέμα της κοινής διαχείρισης της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς στο επίπεδο του τοπίου, το οποίο ? μεταξύ άλλων ? θα ασχοληθεί με τα πολιτιστικά τοπία σε περιοχές Natura 2000.

(2) Στη συγκρότηση μιας διεθνούς Ομάδας Εργασίας για την προώθηση της προαναφερόμενης συνεργασίας, με το ΠΙΟΠ να αναλαμβάνει την υποστήριξη και προώθηση της σχετικής συνεργασίας αλλά και τον συντονισμό της Ομάδας Εργασίας.

Διεθνής Συνάντηση «Πολιτιστικά Τοπία σε περιοχές Natura 2000: προς μια νέα πολιτική ολοκληρωμένης διαχείρισης της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς»

(3) Στην κοινοποίηση της παρούσας διακήρυξης, μέσω του ΠΙΟΠ, σε όλους τους αρμόδιους και ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς, προκειμένου να ενημερωθούν. Μάλιστα, η Διακήρυξη της Στυμφαλίας θα συνδεθεί με την πρωτοβουλία της Ιταλικής Προεδρίας στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με θέμα «Φύση και Πολιτισμός», αλλά και με το Διεθνές Συνέδριο του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM) με θέμα «Μουσεία και Πολιτιστικά Τοπία». Επόμενος στόχος είναι η κατάρτιση ενός πρώτου καταλόγου πολιτιστικών τοπίων, σε περιοχές Natura 2000, στην Ελλάδα.

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΑΪΛΑΚΗ

Πηγή : imerisia.gr