Βόμβα πρώην στελέχους του ΔΝΤ - «Ιστορικό λάθος η εμπλοκή του Ταμείου στην κρίση της ευρωζώνης»
Θα αποδειχθεί κάκιστο προηγούμενο – Η περίπτωση της Ελλάδας προκάλεσε ρήγμα στις αρχές δανεισμού Η εμπλοκή του ΔΝΤ στην ευρωπαϊκή κρίση ...
https://to-synoro.blogspot.com/2013/10/bomba-prwin-stelevxous-dnt.html
Θα αποδειχθεί κάκιστο προηγούμενο – Η περίπτωση της Ελλάδας προκάλεσε ρήγμα στις αρχές δανεισμού
Η εμπλοκή του ΔΝΤ στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους θα "στοιχειώσει" το Ταμείο για πολλά χρόνια, αν όχι δεκαετίες. Αυτό υποστηρίζει σε νέα της ανάλυση το πρώην στέλεχος του ΔΝΤ, Susan Schadler, κατακρίνοντας για ακόμη μία φορά την παραβίαση των αρχών του στην περίπτωση των δανείων προς την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία.
Συγκεκριμένα, η απόφαση να δανείσει την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, χωρίς να έχει συμφωνήσει σε ένα πειστικό σχέδιο για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους τους, ήταν μια σημαντική απόκλιση από τις συμφωνηθείσες αρχές του ΔΝΤ. Ήταν δαπανηρή για την Ευρώπη και, τώρα ως προηγούμενο για το μέλλον, θα είναι δαπανηρή για την αντιμετώπιση κρίσεων που θα έρθουν σε άλλα μέρη του κόσμου, αναφέρει η Schadler.
Για να κατανοήσουμε τη σοβαρότητα αυτής της αλλαγής στους κανόνες του παιχνιδιού, είναι χρήσιμο να δούμε τα τέσσερα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται για να επεκτείνει το ΔΝΤ τα εξαιρετικά μεγάλα δάνεια:
- Η χώρα να βιώνει εξαιρετικές πιέσεις στο ισοζύγιο πληρωμών
- Με αυστηρή και συστηματική ανάλυση να διαφαίνεται ότι υπάρχει μια μεγάλη πιθανότητα ότι το δημόσιο χρέος να είναι βιώσιμο μεσοπρόθεσμα
- Η χώρα να έχει προοπτικές για απόκτηση ή εκ νέου πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίων εντός συγκεκριμένου χρονικού πλαισίου
- Το πρόγραμμα πολιτικής της χώρας να έχει ισχυρές προοπτικές επιτυχίας
Ωστόσο, το 2010, υπήρξε η πρώτη σοβαρή δοκιμασία των κριτηρίων. Και το ΔΝΤ απέτυχε. Υπό την πίεση των ευρωπαϊκών μελών, συναίνεσε στη δημιουργία ενός ασυνήθιστου σχήματος, της τρόικας. Υπό αυτό το πρίσμα, το ΔΝΤ εισήγαγε τη δυνατότητα παραιτήσεως για το δεύτερο από τα τέσσερα κριτήρια.
Η παραίτηση έγινε για την Ελλάδα, και στη συνέχεια για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, επιτρέποντας το Ταμείο να παρακάμψει την ευθύνη του να επιμείνει σε μέτρα (συγκεκριμένα για περισσότερα χρήματα από την ΕΕ και/ή την πρόωρη αναδιάρθρωση του χρέους που κατέχουν οι ιδιώτες), που ήταν απαραίτητα για την εξασφάλιση τη βιωσιμότητα του χρέους μεσοπρόθεσμα.
Η αναδιάρθρωση του χρέους, που θεωρήθηκε ευρέως από την αρχή ως αναπόφευκτη και τελικά συνέβη δύο χρόνια μετά την πρώτη εκταμίευση του δανείου του ΔΝΤ, αναθεώρησε τους κανόνες του παιχνιδιού για μελλοντικές κρίσεις.
Δυστυχώς για την Ευρώπη, η χρήση των εξαιρέσεων, ελκυστική από μια βραχυπρόθεσμη προοπτική, κοστίζει ακριβά. Το βασικό πρόβλημα στην Ελλάδα δεν αντιμετωπίστηκε, αφήνοντας τις χρηματοπιστωτικές αγορές εν μέσω υπερβολικής αβεβαιότητας για το τέλος της κρίσης και επιτρέποντας στους επενδυτές την ευελιξία να μειώσουν την έκθεση τους.
Αυτές οι κακές αποφάσεις για τη στήριξη χωρών χωρίς εξασφαλισμένη τη βιωσιμότητα του χρέους θα έχει ακόμη πιο μακροπρόθεσμες συνέπειες. Το Ταμείο θα βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση όταν αρχίσει η επόμενη κρίση χρέους, επισημαίνει η Schadler.
Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν από το ΔΝΤ
Πρώτον, να αποκαταστήσει τη σχέση του με τα κριτήρια που έχουν τεθεί όταν δανείζει σε σοβαρές κρίσεις χρέους. Το ΔΝΤ πρέπει να εξασφαλίζει ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ότι η χώρα θα επιστρέψει σε ένα διαχειρίσιμο επίπεδο το χρέος κατά τη διάρκεια του δανείου του ΔΝΤ.
Δεύτερον, να εισάγει διαδικασία για την επίτευξη συμφωνίας αναδιάρθρωσης του χρέους, όταν βιωσιμότητα του κατά τη διάρκεια του προγράμματος δεν είναι πολύ πιθανή.
Τρίτον, να προβεί σε ρυθμίσεις για μια πολύ βραχυπρόθεσμη διευκόλυνση - ιδανικά από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες - χρηματοδότησης έκτακτης ανάγκης, όταν παραλείπονται άμεσα οι υποχρεώσεις εξυπηρέτησης του χρέους.
Τέτοιες περιστάσεις είναι ασυνήθιστες, αλλά μπορεί να προκύψουν - για παράδειγμα, εάν μια κατάσταση κρίσης εξελίσσεται εξαιρετικά γρήγορα και σε απρόβλεπτες περιστάσεις, όπως στην Ελλάδα.
Η εμπλοκή του ΔΝΤ στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους θα "στοιχειώσει" το Ταμείο για πολλά χρόνια, αν όχι δεκαετίες. Αυτό υποστηρίζει σε νέα της ανάλυση το πρώην στέλεχος του ΔΝΤ, Susan Schadler, κατακρίνοντας για ακόμη μία φορά την παραβίαση των αρχών του στην περίπτωση των δανείων προς την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία.
Συγκεκριμένα, η απόφαση να δανείσει την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, χωρίς να έχει συμφωνήσει σε ένα πειστικό σχέδιο για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους τους, ήταν μια σημαντική απόκλιση από τις συμφωνηθείσες αρχές του ΔΝΤ. Ήταν δαπανηρή για την Ευρώπη και, τώρα ως προηγούμενο για το μέλλον, θα είναι δαπανηρή για την αντιμετώπιση κρίσεων που θα έρθουν σε άλλα μέρη του κόσμου, αναφέρει η Schadler.
Για να κατανοήσουμε τη σοβαρότητα αυτής της αλλαγής στους κανόνες του παιχνιδιού, είναι χρήσιμο να δούμε τα τέσσερα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται για να επεκτείνει το ΔΝΤ τα εξαιρετικά μεγάλα δάνεια:
- Η χώρα να βιώνει εξαιρετικές πιέσεις στο ισοζύγιο πληρωμών
- Με αυστηρή και συστηματική ανάλυση να διαφαίνεται ότι υπάρχει μια μεγάλη πιθανότητα ότι το δημόσιο χρέος να είναι βιώσιμο μεσοπρόθεσμα
- Η χώρα να έχει προοπτικές για απόκτηση ή εκ νέου πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίων εντός συγκεκριμένου χρονικού πλαισίου
- Το πρόγραμμα πολιτικής της χώρας να έχει ισχυρές προοπτικές επιτυχίας
Ωστόσο, το 2010, υπήρξε η πρώτη σοβαρή δοκιμασία των κριτηρίων. Και το ΔΝΤ απέτυχε. Υπό την πίεση των ευρωπαϊκών μελών, συναίνεσε στη δημιουργία ενός ασυνήθιστου σχήματος, της τρόικας. Υπό αυτό το πρίσμα, το ΔΝΤ εισήγαγε τη δυνατότητα παραιτήσεως για το δεύτερο από τα τέσσερα κριτήρια.
Η παραίτηση έγινε για την Ελλάδα, και στη συνέχεια για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, επιτρέποντας το Ταμείο να παρακάμψει την ευθύνη του να επιμείνει σε μέτρα (συγκεκριμένα για περισσότερα χρήματα από την ΕΕ και/ή την πρόωρη αναδιάρθρωση του χρέους που κατέχουν οι ιδιώτες), που ήταν απαραίτητα για την εξασφάλιση τη βιωσιμότητα του χρέους μεσοπρόθεσμα.
Η αναδιάρθρωση του χρέους, που θεωρήθηκε ευρέως από την αρχή ως αναπόφευκτη και τελικά συνέβη δύο χρόνια μετά την πρώτη εκταμίευση του δανείου του ΔΝΤ, αναθεώρησε τους κανόνες του παιχνιδιού για μελλοντικές κρίσεις.
Δυστυχώς για την Ευρώπη, η χρήση των εξαιρέσεων, ελκυστική από μια βραχυπρόθεσμη προοπτική, κοστίζει ακριβά. Το βασικό πρόβλημα στην Ελλάδα δεν αντιμετωπίστηκε, αφήνοντας τις χρηματοπιστωτικές αγορές εν μέσω υπερβολικής αβεβαιότητας για το τέλος της κρίσης και επιτρέποντας στους επενδυτές την ευελιξία να μειώσουν την έκθεση τους.
Αυτές οι κακές αποφάσεις για τη στήριξη χωρών χωρίς εξασφαλισμένη τη βιωσιμότητα του χρέους θα έχει ακόμη πιο μακροπρόθεσμες συνέπειες. Το Ταμείο θα βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση όταν αρχίσει η επόμενη κρίση χρέους, επισημαίνει η Schadler.
Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν από το ΔΝΤ
Πρώτον, να αποκαταστήσει τη σχέση του με τα κριτήρια που έχουν τεθεί όταν δανείζει σε σοβαρές κρίσεις χρέους. Το ΔΝΤ πρέπει να εξασφαλίζει ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ότι η χώρα θα επιστρέψει σε ένα διαχειρίσιμο επίπεδο το χρέος κατά τη διάρκεια του δανείου του ΔΝΤ.
Δεύτερον, να εισάγει διαδικασία για την επίτευξη συμφωνίας αναδιάρθρωσης του χρέους, όταν βιωσιμότητα του κατά τη διάρκεια του προγράμματος δεν είναι πολύ πιθανή.
Τρίτον, να προβεί σε ρυθμίσεις για μια πολύ βραχυπρόθεσμη διευκόλυνση - ιδανικά από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες - χρηματοδότησης έκτακτης ανάγκης, όταν παραλείπονται άμεσα οι υποχρεώσεις εξυπηρέτησης του χρέους.
Τέτοιες περιστάσεις είναι ασυνήθιστες, αλλά μπορεί να προκύψουν - για παράδειγμα, εάν μια κατάσταση κρίσης εξελίσσεται εξαιρετικά γρήγορα και σε απρόβλεπτες περιστάσεις, όπως στην Ελλάδα.
