Μαστίγωσε τη θάλασσα
Μαστίγωσε τη θάλασσα – Η ύβρις του Ξέρξη όταν περνούσε τον Ελλήσποντο
Ο Ξέρξης Α΄ ήταν βασιλιάς της Περσίας και φαραώ της Αιγύπτου, ένας από τους κορυφαίους βασιλείς από την περσική δυναστεία των Αχαιμενιδών. Το όνομά του είναι παραφθορά του αρχαίου περσικού Χσαγιαρσά και σημαίνει Κυρίαρχος Ηρώων. Βασίλεψε από το 486 π.Χ. έως το 465
Η απόφαση για εισβολή στην Ελλάδα
Ο πατέρας του Ξέρξη του άφησε πριν πεθάνει μια διαταγή: να τιμωρήσει τους Αθηναίους και τους υπόλοιπους Έλληνες για τη ντροπή που προξένησαν στην μεγάλη τους αυτοκρατορία. Ο Ξέρξης βέβαια δεν χρειαζόταν να δεσμευτεί από αυτή την υπόσχεση για να επιτεθεί στην Ελλάδα. Στο τρίτο έτος της βασιλείας του, λοιπόν, συγκάλεσε συνέδριο με τη συμμετοχή των αρχόντων και των ευγενών όλων των επαρχιών της χώρας αλλά και των ξένων ευγενών, που είχαν δηλώσει υποταγή στη Περσία. Στο συνέδριο ακούστηκαν διαφορετικές απόψεις. Ο θείος του αυτοκράτορα, αδελφός του Δαρείου, Αρτάβανος δεν επιθυμούσε την επίθεση στην Ελλάδα και εκπροσωπούσε τους ευγενείς που δεν επιθυμούσαν άλλη ήττα μετά τον Μαραθώνα. Από την άλλη πλευρά, τη μερίδα των στρατηγών, εκπρόσωπος ήταν ο στρατηγός Μαρδόνιος, ξάδελφος και γαμπρός του αυτοκράτορα. Ακόμα στην αυτοκρατορική αυλή του Ξέρξη υπήρχαν και ορισμένοι ευγενείς από την Ελλάδα, που έχασαν τους θρόνους τους και έλπιζαν ότι αν βοηθούσαν τον Πέρση αυτοκράτορα στην εισβολή του, θα κέρδιζαν το θρόνο τους πάλι. Μερικοί από αυτούς ήταν: ο Δημάρατος, έκπτωτος βασιλιάς της Σπάρτης, ο Αιαντίδης, γαμπρός του έκπτωτου τυράννου της Αθήνας, Ιππία, η οικογένεια των Αλευαδών, έκπτωτη δυναστεία που ηγούνταν του Κοινού των Θεσσαλών, και ο μάντης Ονομάκριτος, ο οποίος είχε πληρωθεί από οικογένειες έκπτωτων ευγενών για να δίνει ευνοϊκούς χρησμούς στο Ξέρξη ώστε να πειστεί να εκστρατεύσει στην Ελλάδα. Το συνέδριο κράτησε έξι μήνες και αποφασίστηκε τελικά η επίθεση κατά της Ελλάδας ενώ στο τέλος του συνεδρίου παρατέθηκε συμπόσιο επτά ημερών.
Η εισβολή στην Ελλάδα
Ο Ξέρξης ξεκίνησε αμέσως τις προετοιμασίες για να πολεμήσει τους Έλληνες και η εκστρατεία προετοιμαζόταν για τέσσερα ολόκληρα χρόνια. Ο περσικός στρατός, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, αριθμούσε 1.700.000 πεζούς άνδρες και 100.000 βοηθητικό προσωπικό που προέρχονταν από 46 έθνη ενώ ο Κορνήλιος Νέπως αναφέρει 700.000 πεζούς και 400.000 ιππείς. Οι σύγχρονοι μελετητές θεωρούν αυτούς τους αριθμούς εξαιρετικά διογκωμένους.
Την ηγεσία όλου του πεζικού είχαν οι Μαρδόνιος και Τριτανταίχμης, εξάδελφοι του Ξέρξη, ο Μασίστης, μικρότερος αδελφός του βασιλιά, ο Μεγαβύζος και ο Σμερδομένης. Το ιππικό διοικούσαν οι αδελφοί Τίθαιος και Αρμαμίθρας, γιοι του στρατηγού Δάτη, που είχε πάρει μέρος στη Μάχη του Μαραθώνα. Την επίλεκτη προσωπική σωματοφυλακή του Ξέρξη, τους 10.000 «Αθάνατους» διοικούσε ο Υδάρνης. Ο περσικός στόλος προερχόταν από τις υποτελείς περιοχές της Περσικής Αυτοκρατορίας, καθώς οι Πέρσες δεν ήταν ναυτικός λαός. Την ανώτερη ηγεσία του στόλου είχε ο Αριαμένης.
Ο Ξέρξης με το στρατό του πέρασε χωρίς δυσκολία τον Ελλήσποντο, με γέφυρες που κατασκεύασαν οι μηχανικοί του. Τη πρώτη φορά οι γέφυρες κατέρρευσαν ύστερα από τρικυμία και έτσι ο Ξέρξης αποκεφάλισε τους μηχανικούς του και διέταξε να μαστιγώσουν τη θάλασσα γιατί δεν υπάκουσε στις διαταγές του, ενώ της πέταξε και αλυσίδες για να τη δέσουν. Ακόμα για να περάσει ο στόλος του άνοιξε μια διώρυγα στη χερσόνησο του Άθω και έθεσε επικεφαλής του έργου, τους Βούβαρη του Μεγαβάζου και Αρταχαίη του Αρταίου. Πέρασε χωρίς προβλήματα τη Θράκη, τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία και έφτασε στις Θερμοπύλες, όπου αντιμετώπισε τους 300 Σπαρτιάτες του Λεωνίδα και τους 700 Θεσπιείς του Δημόφιλου στην τελική φάση της μάχης. Μετά τη νίκη του στις Θερμοπύλες έφτασε στην Αθήνα και την κατέλαβε. Οι κάτοικοί της είχαν φύγει πρόσφυγες στα γύρω νησιά.
Ο τεράστιος στόλος του Ξέρξη, που στο μεταξύ είχε πάθει μεγάλες καταστροφές από τρικυμίες και από τη ναυμαχία στο Αρτεμίσιο με τους Αθηναίους, κατανικήθηκε στην περίφημη ναυμαχία της Σαλαμίνας στα 480 π.Χ. Αφήνοντας τον γαμπρό του Μαρδόνιο στην Ελλάδα, που νικήθηκε κι αυτός στη μάχη των Πλαταιών στα 479 π.Χ., ο Ξέρξης γύρισε στις Σάρδεις. Η μάχη της Μυκάλης το 479 π.Χ., ήταν το τελειωτικό χτύπημα για την εκστρατεία του Ξέρξη, καθώς ύστερα από αυτή οι δυνάμεις του αποσύρθηκαν στην Περσία και οι ελληνικές δυνάμεις ξεκίνησαν απελευθερωτικό αγώνα στα παράλια της Μικράς Ασίας.
Ο τύμβος του Ξέρξη Α΄ σκαμμένος μέσα σε βράχο στη Περσέπολη
Ο Ξέρξης Α΄ μετά την ήττα στη Σαλαμίνα, αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Βαβυλώνα για να καταπνίξει νέα επανάσταση που υποκινούσαν οι ιερείς του Μαρδούκ. Ύστερα από την καταστολή της επανάστασης σκότωσε τους αυλικούς του που, όσο έλειπε, έκλεψαν το βασιλικό θησαυρό του. Τα νέα για τις ήττες στις Πλαταιές και στη Μυκάλη τον συντάραξαν ψυχολογικά, με αποτέλεσμα να κλειστεί στον εαυτό του και να περνάει ώρες μελετώντας πολεοδομικά σχέδια καθώς είχε στο μυαλό του την ανοικοδόμηση της Περσέπολης και τη δημιουργία ενός θαυμαστού πολεοδομικού συγκροτήματος εκεί. Όμως καθώς ήταν κλειστός στον εαυτό του και εύκολος στόχος των ραδιούργων εμφανίστηκαν πολλοί επίδοξοι διάδοχοί του. Αυτός αγανακτισμένος και στα όρια της παράνοιας δολοφόνησε όλους τους επίδοξους διαδόχους, ανάμεσα στους οποίους ήταν και αρκετοί στενοί συγγενείς του. Τελικά έπεσε ο ίδιος θύμα μιας αυλικής συνωμοσίας το 465 π.Χ.. Μετά από εικοσάχρονη βασιλεία, δολοφονήθηκε από τον Αρτάβανο που φιλοδοξούσε να ανέβει στο θρόνο της Περσίας. Ο Αρτάβανος βασίλεψε για ένα χρόνο μέχρι που ο γιος του Ξέρξη Α΄, ο Αρταξέρξης ο Μακρόχειρ, τον παραμέρισε για να ανεβεί ο ίδιος στο θρόνο το 464 π.Χ.
Πηγή : lecturesbureau.gr
