Η κακοποιημένη σύζυγος!

"After the rain" Art Print by Cyril ROLANDO

Από τη Ρούλα Βαρτελάτου, Κοινωνιολόγο, Εγκληματολόγο

Η επιθετική συμπεριφορά ενός ατόμου εκφράζεται με πολλές μορφές βίας, που είτε συνυπάρχουν με την σωματική, είτε εκδηλώνονται αυτόνομα και τα αποτελέσματά τους είναι το ίδιο επαχθή και επιζήμια για την ψυχική και σωματική υγεία του θύματος. 

Πέρα λοιπόν από την σωματική και σεξουαλική βία οι άλλες μορφές βίας που ενδεχομένως εκδηλώνονται μέσα σε μια σχέση είναι η ψυχολογική, η συναισθηματική, η οικονομική, η λεκτική κ.ά.

Η ψυχολογική βία σε πολλές περιπτώσεις δημιουργεί το έδαφος για την εκδήλωση σωματικής ή σεξουαλικής βίας, ενώ στην πλειονότητα των περιπτώσεων συνυπάρχει με την σωματική κακοποίηση, ενώ μέσα στο υπόβαθρο της ψυχολογικής βίας εμπεριέχονται και οι μορφές της συναισθηματικής, της λεκτικής και της οικονομικής βίας.

Ψυχολογική βία έχουμε αν ισχύουν οι παρακάτω συμπεριφορές κυρίως σε μόνιμη και διαρκή βάση, απειλές και δημιουργία φοβικού κλίματος για άσκηση σωματικής βίας, υποτιμητική συμπεριφορά προς το θύμα, συνεχής κριτική και ταπεινωτικές εκφράσεις, απειλή για φυγή με τα παιδιά, ψέματα, σιωπή, αδιαφορία, απομόνωση από φίλους και συγγενείς, επέμβαση στην προσωπική σφαίρα (άνοιγμα αλληλογραφίας, ημερολογίων, έλεγχος τηλεφωνημάτων, τηλεφωνήματα «ελέγχου», αιφνιδιαστικές εμφανίσεις κ.λπ.), έλεγχος εσόδων και περιουσιακών στοιχείων, φωνές, εξύβριση και χυδαιότητες, σπάσιμο αντικειμένων, κ.λπ.

Ενώ η σωματική και σεξουαλική βία είναι πιο εύκολες στο να αναγνωριστούν και να αξιολογηθούν, η ψυχολογική βία είναι πιο δύσκολη να ανιχνευθεί.

Στην σωματική κακοποίηση τα ορατά σημάδια πάνω στο σώμα του θύματος μάς προκαλούν τον ανάλογο αποτροπιασμό. Στην ψυχολογική βία τα σημάδια που προκαλούνται στην ψυχή παραμένουν αόρατα και οι συνέπειες από αυτή την μορφή κακοποίησης είναι δυσδιάκριτες από το κοινωνικό σύνολο.

Οι επιπτώσεις από την ψυχολογική βία είναι ιδιαιτέρως σοβαρές και μπορούν να επιφέρουν χρόνιες και δισεπίλυτες βλάβες στο θύμα. Μερικές μόνος από τις επιπτώσεις, το συνεχόμενο και εντεινόμενο στρες, ανάπτυξη φοβιών, καταθλιπτικά σύνδρομα, απομόνωση, μοναξιά, αυτοκτονικές τάσεις ή ιδέες, σχέσεις εξάρτησης, χαμηλή αυτοεκτίμηση, τάσεις φυγής, ενοχικά σύνδρομα, χρήση αλκοόλ και άλλων ουσιών αναλόγως, ανάπτυξη ψυχώσεων.

Οι γυναίκες που ζουν κάτω από συνθήκες βίας συνήθως σιωπούν, κλείνονται στον εαυτό τους, χάνουν τον αυτοσεβασμό και την αυτοπεποίθησή τους, η αυτοεκτίμησή τους μειώνεται, νοιώθουν παγιδευμένες και συχνά παρουσιάζουν συμπτώματα μελαγχολίας και κατάθλιψης. Συνήθως θεωρούν τον εαυτό τους υπαίτιο για ό,τι τους συμβαίνει.

Η ψυχολογική βία είναι ένα μόνο κομμάτι της σκληρότητας που καθημερινά βιώνουν γυναίκες και άνδρες μέσα στη σχέση ή μέσα στο σπίτι τους. Οι «κλασικές» μορφές βίας όπως οι ξυλοδαρμοί, οι ενδοσυζυγικοί βιασμοί, οι εγκλεισμοί, κ.λπ. δυστυχώς έχουν πάρει την μορφή χιονοστιβάδας στις σύγχρονες κοινωνίες με θύματα κυρίως τις γυναίκες. 

Σύμφωνα μάλιστα με τις τελευταίες έρευνες πολλοί μύθοι και στερεότυπα για το ποιόν των δραστών, την κοινωνική τους θέση, το μορφωτικό τους επίπεδο, την χρήση ουσιών κ.λπ. ανατρέπονται και προκαλούν εκπλήξεις, αφού ο δράστης είναι ο γείτονας της διπλανής μας πόρτας, αν δεν είναι μέσα στο ίδιο μας το σπίτι.

ΖΗΤΑ ΒΟΗΘΕΙΑ:

Το σημαντικότερο πρόβλημα για τους φορείς αντιμετώπισης και πρόληψης της ενδοοικογενειακής βίας είναι η σιωπή. Ο φόβος του διασυρμού, η αναποτελεσματικότητα των κατασταλτικών μηχανισμών και η νομική πολυπλοκότητα δεν διασφαλίζουν την αρωγή που χρειάζεται το κακοποιημένο άτομο. 

Η μόνη διέξοδος είναι εθελοντικές οργανώσεις, οι γραμμές SOS, η Γενική Γραμματεία Ισότητας και το ΚΕΘΙ, τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 η οποία είναι πανελλαδικής εμβέλειας, 24ωρης λειτουργίας 365 μέρες το χρόνο.

Συμβουλευτικά Κέντρα:

- Συμβουλευτικό Κέντρο για τη βία κατά των γυναικών που λειτουργεί στην Αθήνα επί της οδού Νίκης 11, Σύνταγμα.

- Συμβουλευτικό Κέντρο για τη βία κατά των γυναικών που λειτουργεί στον Πειραιά επί της οδού Αλκιβιάδου 76.

- Το εποπτευόμενο Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ) που λειτουργεί στην Αθήνα επί της οδού Χαριλάου Τρικούπη 51 και Βαλτετσίου.

Στα παραπάνω Συμβουλευτικά Κέντρα της Γενικής Γραμματείας Ισότητας παρέχεται δωρεάν ψυχοκοινωνική στήριξη και νομική συμβουλευτική, από ειδικευμένους ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, νομικούς και κοινωνιολόγους. Επιπλέον στο ΚΕΘΙ παρέχεται πληροφόρηση, συμβουλευτική και υποστήριξη σε γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα απασχόλησης και κοινωνικής ένταξης.

- Η Γενική Γραμματεία Ισότητας σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων από το 1993 λειτουργεί επίσης ξενώνα ο οποίος εξασφαλίζει στις γυναίκες θύματα βίας και τα ανήλικα παιδιά τους προσωρινή φιλοξενία.

Πηγή : psychografimata.com