«Ευδαιμονία δεν είναι η απόκτηση της αρετής, αλλά η χρήση της»!

«Ισχυρίζομαι ότι η αρετή είναι ικανή να οδηγήσει προς την μη κακοδαιμονία, και η κακία προς την μη ευδαιμονία, εάν κρίνουμε αυτές τις καταστάσεις. Ο κακός κατ’ ανάγκη πάντοτε κακοδαιμονεί, είτε κατέχει υλικά αγαθά (διότι τα χρησιμοποιεί κακώς), είτε του λείπουν, όπως και ο τυφλός […] είτε υπάρχει φως και ορατή λαμπρότητα, είτε βρίσκεται στο σκοτάδι…

Ο αγαθός πάλι, δεν ευδαιμονεί πάντοτε, γιατί ευδαιμονία δεν είναι η απόκτηση της αρετής, αλλά η χρήση της, αφού ούτε όποιος έχει όραση βλέπει πάντοτε, διότι δεν βλέπει όταν δεν υπάρχει φως. Δύο οδοί ανοίγονται στον βίο: η μία σκυθρωπότερη, και την βάδισε ο ταλαίπωρος Οδυσσεύς και η άλλη φωτεινότερη και την περπάτησε ο Νέστωρ.

Ισχυρίζομαι ότι η αρετή επιθυμεί την δεύτερη οδό, αλλά υπομένει και την πρώτη. Η φύση όμως, διακηρύσσει ότι η ευδαιμονία είναι επιθυμητός κ’ ευσταθής βίος, επειδή εκτελούνται οι αποφάσεις μας ώστε – για όσα κάποιος δεν θέλει να εισέλθουν στον βίο του – δεν είναι βέβαια ευδαίμων, αλλά οπωσδήποτε δεν είναι κακοδαίμων.

Ας μην τολμούν λοιπόν, να λένε ότι ο αγαθός δεν προσβάλλεται από νόσους και πόνους, ούτε να έχουν την θρασύτητα να λένε ότι είναι άλυπος διότι, όπως αφήνουμε στο σώμα κάποιους πόνους, έτσι αφήνουμε και οδύνες στην ψυχή.

Ωστόσο, οι λύπες των αφρόνων είναι αστόχαστες, ενώ των φρονίμων φτάνουν μέχρι εκείνο τον βαθμό που επιτρέπει ο λόγος, ο οποίος καθορίζει τα πράγματα. Και η καύχηση για την απάθειά τους, όμως εκδιώκει την ευγένεια της αρετής, εάν αντιμετωπίζει τον θάνατο, τον πόνο και την φτώχεια ως αδιάφορα και όχι ως κακά, διότι εύκολα αντιμετωπίζονται τα μη κακά.

Οφείλουμε, λοιπόν, ν’ ασκούμαστε στην πορεία προς την μετριοπάθεια, ώστε εξίσου ν’ αποφεύγουμε και την αναλγησία και την εμπάθεια, χωρίς να μιλούμε κατά τρόπο ανώτερο της δικής μας φύσης.»

Αρχύτας Πυθαγόρειος – Περί ηθικής παιδεύσεως.

Πηγή