28η Όκτωβρίου 1940 Και Τέχνη!

Η τέχνη δεν σταματάει ποτέ. Ακόμα και σε εποχή πολέμου όπως τότε το 1940.

'Ανθρωποι που πολεμούσαν, αλλά ζωγράφιζαν σαν ανάσα από αυτή την δύσκολη κατάσταση που βίωναν, όπως ο Αλεξανδράκης.

Ποιός ξέρει πόσο ποιό ωραία θα ήταν τα έργα του σε στιγμές ειρήνης.

"ΑΕΡΑΑΑ...!"

"Ξαφνικά μέσ' τη νύχτα"

"Μέχρις εσχάτων"

"Προέλασις" (1945, ελαιογραφία σε μουσαμά)

Την τιμητική τους είχαν και οι γελοιογράφοι μας, που έδιναν το στίγμα της εποχής με δύναμη και αστειρευτο χιούμορ συμβάλλοντας στην αναθάρρυση του ελληνικού λαού και όχι μόνο.

Μάζεψα όσα βρήκα από τα έργα τέχνης εκείνης της εποχής και σας τα παραθέτω για να μην ξεχνάμε την ιστορία μας και το κουράγιο που έδειξαν οι Έλληνες.

Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας

(1945). Οδυσσέας Ελύτης

Η συμμετοχή του Ελύτη στον ελληνοϊταλικό πόλεμο το χειμώνα του 1940-41 έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ποιητική και ιδεολογική του διαμόρφωση και σήμανε την αρχή μιας νέας περιόδου στην πνευματική του πορεία. Η εμπειρία του πολέμου ώθησε τον Ελύτη να στραφεί πιο άμεσα προς την ιστορία και το συλλογικό αίσθημα στο έργο του. 

Όπως σημειώνει ο ίδιος στην Αυτοπροσωπογραφία του:

Η Αλβανία, για τη σωματική μου υπόσταση ήταν μια περιπέτεια αβάσταχτη, αλλά για την ψυχική μου όμως ιστορία, μια τομή βαθιά. (…) έγινε αιτία ο πόλεμος να συνειδητοποιήσω τι είναι ο αγώνας, ο ομαδικός πλέον και όχι ο προσωπικός. Θέλω να πω τι σημαίνει να μάχεσαι ενταγμένος σε μιαν ομάδα, που έχει ορισμένα ιδανικά, και να μάχεσαι κι εσύ γι’ αυτά.

Αυτή η στροφή του Ελύτη διαφαίνεται τόσο στην αρθρογραφία της περιόδου εκείνης, όσο και στα ποιητικά του έργα Ήλιος ο Πρώτος, Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας, Αλβανιάδα και Βαρβαρία,και αργότερα στο Άξιον Εστί.

Ήταν γενναίο παιδί.

Με τα θαμπόχρυσα κουμπιά και το πιστόλι του,

Με τον αέρα του άντρα στην περπατηξιά,

Και με το κράνος του- γιαλιστερό σημάδι

(Φτάσανε τόσο εύκολα μες στο μυαλό

που δεν γνώρισε κακό ποτέ του)

Με τους στρατιώτες του ζερβά δεξιά

Και την εκδίκηση της αδικίας μπροστά του.

-Φωτιά στην άνομη,φωτιά!

Με το αίμα πάνω από τα φρύδια

Τα βουνά της Αλβανίας βροντήξανε

Ύστερα λυώσαν χιόνι να ξεπλύνουν

Το κορμί του, σιωπηλό ναυάγιο της αυγής

Και το στώμα του, μικρό πουλί ακελάηδιστο,

Και τα χέρια του, ανοιχτές πλατείες της ερημίας.

Βρόντηξαν τα βουνά της Αλβανίας

Δεν έκλαψαν.

Γιατί να κλάψουν;

Ήταν γενναίο παιδί!

Πηγές:
dsclab.ntua.gr
eens-congress.eu