FΤ: Η Μέρκελ, ο Ομπάμα και το παρασκήνιο διάσωσης του ευρώ

Το παρασκήνιο πίσω από τη συμφωνία Μέρκελ-Ντράγκι για να γίνει «ό,τι χρειαστεί» για τη διάσωση του ευρώ περιγράφουν οι Financial Times στο τρίτο μέρος του αφιερώματος για την ευρωκρίση.

Το δημοσίευμα ξεκινά από τη σύνοδο των G20 στο Λος Κάμπος στο Μεξικό το 2012 όταν ο Μπάρακ Ομπάμα μοίρασε ένα έγγραφο στο τραπέζι, το οποίο ήταν μια λίστα από θέματα τα οποία μπορούσαν να εξετάσουν αυτός και οι επτά Ευρωπαίοι ομόλογοι του στην αίθουσα μετά το τέλος της Συνόδου.

Tα περισσότερα επαναλάμβαναν όσα είχαν ήδη συμφωνηθεί. Αλλά το τελευταίο σημείο ήταν κάτι καινούργιο: ήταν το σχέδιο του τότε Ιταλού πρωθυπουργού Μάριο Μόντι με το οποίο καλούσε την ΕΚΤ να προστατέψει τις χώρες της ευρωζώνης όταν θα δέχονταν επίθεση από τις αγορές, μέσω της αυτόματης αγοράς των ομολόγων τους. Το σχέδιο θα αφορούσε τις «ενάρετες» χώρες που υπάκουαν τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ.

Η οργή της Μέρκελ και η αμηχανία Ομπάμα

«Τι είναι αυτό; Δεν το έχω ξαναδεί». ρώτησε η Γερμανίδα καγκελάριος, η οποία όσο περισσότερο διάβαζε το χαρτί που είχε μπροστά της, τόσο περισσότερο εκνευριζόταν διαπιστώνοντας ότι η Ιταλία και οι ΗΠΑ είχαν συνεργαστεί για να την κάνουν να αποδεχτεί ένα σχέδιο αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ που θα άλλαζε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο η ευρωζώνη καταπολεμούσε την κρίση.

Ο Ομπάμα, βλέποντας την αντίδραση της Μέρκελ, έριξε την ευθύνη στον επικεφαλής διεθνών οικονομικών του Λευκού Οίκου, Μάικλ Φρόμαν, ρωτώντας τον γιατί δεν μοίρασε το σχέδιο με τις υπόλοιπες αντιπροσωπείες και η συζήτηση έληξε εκεί.

Ωστόσο, τρεις μήνες μετά η Μέρκελ θα έδινε την συγκατάθεση της σε ένα εξίσου φιλόδοξο σχέδιο αγοράς ομολόγων που είχε σχεδιαστεί από έναν άλλο Ιταλό τεχνοκράτη, τον πρόεδρο της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι. Αυτό θα έβαζε τέλος στην υπαρξιακή κρίση που αντιμετώπιζε το ευρώ για πάνω από τρία χρόνια.

Το «ό,τι χρειαστεί» του Ντράγκι και οι άτυπες συναντήσεις με Μέρκελ

Το σχέδιο αυτό -το οποίο βασίστηκε πάνω στη δήλωση-δέσμευση του Ντράγκι ότι θα «ό,τι χρειαστεί» για τη διάσωση του ευρώ - αντιμετωπιζόταν για καιρό ως το τελειωτικό χτύπημα στην κρίση της ευρωζώνης.

Αλλά το πρόγραμμα του Ντράγκι δεν θα ηρεμούσε τις αγορές χωρίς την συγκατάθεση της Μέρκελ, η οποία δόθηκε παρά τις δημόσιες αντιρρήσεις της πανίσχυρης Bundesbank. Αυτή ήταν η σιωπηρή πολιτική νίκη που αποδείχτηκε ο ακρογωνιαίος λίθος της επιτυχίας της ΕΚΤ.

Όπως αναφέρουν οι FT, οι δισταγμοί της Μέρκελ για το σχέδιο του Μόντι προέρχονταν από την άποψη της για το πώς πρέπει να λειτουργεί η ευρωζώνη. Δεν ήταν δουλειά των πολιτικών να θέτουν τα επιτόκια των ομολόγων.

Χωρίς να υπονομεύσει την ανεξαρτησία της ΕΚΤ, ο Ντράγκι εργάστηκε άτυπα με την Μέρκελ, ελέγχοντας προσεκτικά τι θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό, σε αντίθεση με τον Τρισέ που προτιμούσε πιο τυπικές συναντήσεις, όπως οι σύνοδοι της ΕΕ.

Αν η ΕΚΤ έπαιρνε τέτοια δέσμευση, ιδιαίτερα αν ήταν για απεριόριστα ποσά, κανένας trader ομολόγων δεν θα τολμούσε να αμφισβητήσει τις απύθμενες «τσέπες» της. Οι πανικόβλητες πωλήσεις θα τελείωναν μέσα σε μια νύχτα, έλεγαν οι υποστηρικτές.

Εξάλλου, στην Φρανκφούρτη οι σύμμαχοι του Ντράγκι δούλεψαν σκληρά για να εξαλείψουν αντιδράσεις στο σχέδιο, με μικροαλλαγές ώστε να κερδίσουν τους συντηρητικούς του συμβουλίου της ΕΚΤ περιλαμβανομένων του Ασμουνσεν και των επικεφαλής κεντρικών τραπεζιτών της Ολλανδίας και της Φινλανδίας. Μόλις πέτυχαν, ο πρόεδρος της Bundesbank Βάιντμαν είχε απομονωθεί με την άρνησή του.

«Αν το ευρώ πέσει, τότε πέφτει η Ευρώπη»

Ως τότε η Μέρκελ είχε πλέον πειστεί για την αίσθησή της ότι το να αφήσει το ευρώ να διαλυθεί μπορούσε να είναι πολύ επικίνδυνο. Όταν ο Ντράγκι παρουσίασε το τελικό σχέδιο τον Σεπτέμβριο οι πολιτικοί άνεμοι είχαν αλλάξει στο Βερολίνο.

Έχοντας εξασφαλίσει την τραπεζική της ένωση, η Μέρκελ έδωσε στον Ντράγκι δημόσια τις ευλογίες της. Μιλώντας μια μέρα μετά είπε με νόημα: «Οι δεσμεύσεις είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι. Ελεγχος και βοήθεια πάνε χέρι χέρι».

Εκείνη την ημέρα, τα επιτόκια στα 10ετή ιταλικά ομόλογα έπεσαν κάτω από το 5,1% για πρώτη φορά σε πέντε μήνες. Της Ισπανίας έπεσαν κάτω από το 6% για πρώτη φορά σε τέσσερις μήνες. Αυτά τα επίπεδα δεν θα εμφανίζονταν ξανά. Η κρίση στην Ευρώπη είχε τελειώσει.

«Επέλεξα για την Ευρώπη και το ευρώ, και επομένως και για την Ελλάδα», είπε κοντά στο τέλος της κρίσης η Μέρκελ. «Αν το ευρώ πέσει, τότε πέφτει η Ευρώπη».

Πηγή : madata.gr