Νοημοσύνη: Μπορεί να αυξηθεί;

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η νοημοσύνη είναι κάτι σταθερό, και, επιπλέον, ότι τα μέλη ορισμένων φυλετικών και κοινωνικών ομάδων κατέχουν εγγενώς μεγαλύτερη ευφυΐα από άλλους.

Η πεποίθηση αυτή, που παραπέμπει σε κοινά στερεότυπα σχετικά με την πνευματική κατωτερότητα ορισμένων ομάδων (όπως, για παράδειγμα, ότι οι γυναίκες είναι πιο αδύναμες στα μαθηματικά και στις θετικές επιστήμες) είναι αρκετή για να βλάψει την ακαδημαϊκή απόδοση των μελών αυτών των ομάδων. Ο Claude Steele, κοινωνικός ψυχολόγος, και οι συνεργάτες του (2002), έχουν ονοματίσει αυτό το φαινόμενο «απειλή του στερεότυπου».

Ωστόσο, οι κοινωνικοί ψυχολόγοι Aronson, Fried, και Good (2001) ανέπτυξαν ένα πιθανό …αντίδοτο στην «απειλή του στερεότυπου». Μελετώντας την ευφυΐα, δίδαξαν σε μία ομάδα Αφροαμερικανών φοιτητών και μία ομάδα Αμερικανών φοιτητών ευρωπαϊκής καταγωγής να βλέπουν τη νοημοσύνη ως μεταβλητό χαρακτηριστικό και όχι ως σταθερό - ένα γεγονός που σύμφωνα με πολλές ψυχολογικές μελέτες είναι αληθές.

Οι μαθητές σε μια τρίτη ομάδα ελέγχου δεν έλαβαν το ίδιο μάθημα. Οι μαθητές που έμαθαν για την πλαστικότητα του IQ βελτίωσαν τους βαθμούς τους περισσότερο από ότι οι μαθητές που δεν είχαν λάβει αυτό το μάθημα, και εξέλαβαν την ακαδημαϊκή τους πορεία ως πιο σημαντική από ότι οι μαθητές της ομάδας ελέγχου.

Ακόμη πιο συναρπαστικό ήταν το εύρημα ότι οι Αφροαμερικανοί φοιτητές επωφελήθηκαν περισσότερο από την εκμάθηση για την εύπλαστη φύση της νοημοσύνης από ότι οι λευκοί φοιτητές, γεγονός που δείχνει ότι η παρέμβαση αυτή μπορεί να εξουδετερώσει με επιτυχία την «απειλή του στερεότυπου».

Οι Blackwell, Dweck και Trzesniewski (2002), αναπαρήγαγαν τη συγκεκριμένη έρευνα, εφαρμόζοντας την σε μαθητές πρώτης γυμνασίου σε σχολεία στη Νέα Υόρκη. Κατά τη διάρκεια των πρώτων οκτώ εβδομάδων, οι μαθητές έμαθαν για την πλαστικότητα της νοημοσύνης, διαβάζοντας και συζητώντας στην τάξη επιστημονικά άρθρα που αναφέρονταν στη νοημοσύνη και την νοητική ανάπτυξη. Μια ομάδα ελέγχου μαθητών της πρώτης γυμνασίου δεν διδάχθηκε για την μεταβλητότητα της ευφυΐας, αλλά αντ’ αυτού, έμαθε για τη μνήμη και τις στρατηγικές απομνημόνευσης.

Σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, οι μαθητές που έμαθαν για την πλαστικότητα της νοημοσύνης έδειξαν υψηλότερο κίνητρο για μάθηση, καλύτερη ακαδημαϊκή συμπεριφορά και καλύτερους βαθμούς στα μαθηματικά.

Πράγματι, οι μαθητές που ήταν μέλη «ευάλωτων» ομάδων (π.χ., όσοι προηγουμένως νόμιζαν ότι η νοημοσύνη δεν μπορεί να αλλάξει, όσοι είχαν προηγουμένως χαμηλές αποδόσεις στα μαθηματικά, καθώς και οι μαθήτριες) είχαν υψηλότερους βαθμούς στα μαθηματικά μετά την παρέμβαση που τους έδωσε την πεποίθηση ότι η νοημοσύνη είναι εύπλαστη, ενώ η απόδοση των μαθητών και μαθητριών με τα ίδια χαρακτηριστικά στην ομάδα ελέγχου μειώθηκε.

Πιο συγκεκριμένα, τα κορίτσια που έλαβαν το μάθημα περί νοημοσύνης είχαν την ίδια ή και ελαφρά υψηλότερη απόδοση στα μαθηματικά σε σχέση με τα αγόρια, ενώ τα κορίτσια στην ομάδα ελέγχου απέδωσαν αρκετά χαμηλότερα από τα αγόρια.

Τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών αποδεικνύουν κάτι ιδιαίτερα σημαντικό: Εάν πιστέψουμε ότι η νοημοσύνη μας μπορεί να βελτιωθεί, τότε μπορούμε πραγματικά να την βελτιώσουμε. Οι συνέπειες αυτής της παραδοχής είναι συγκλονιστικές, καθώς μπορούν να αλλάξουν την πορεία της ζωής πολλών παιδιών, και ειδικότερα εκείνων που ανήκουν σε ομάδες που είναι στόχοι προκατάληψης και στερεοτυπικών πεποιθήσεων περί περιορισμένης νοημοσύνης ή απόδοσης σε συγκεκριμένους τομείς.

Πηγή :  http://cosmo.gr