Ευρυτανία: Ιερά Μονή της Παναγίας της Προυσιώτισσας

Μονή Προυσού ή Πυρσού!

Η Ιερά Μονή Πυρσού ή Προυσού, όπως έχει επικρατήσει, βρίσκεται στο νομό Ευρυτανίας. Σε μία απόκρημνη, δύσβατη (μέχρι πριν μερικές δεκαετίες) και βραχώδη περιοχή. Δίπλα στο χωριό Προυσός υπάρχει αυτή η Ιερά Μονή η οποία είναι αφιερωμένη στην μνήμη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Εορτάζεται στις 23 Αυγούστου με μεγάλη προσέλευση κόσμου.

 Εκεί βρίσκεται και μέρος της αγίας κάρας του Αγίου Ιερομάρτυρος Κλήμεντος, Επισκόπου Αγκύρας, μαζί με άλλα λείψανα και μέρος του Τιμίου Ξύλου!

Νότια 30 περίπου χλμ. από το Καρπενήσι και ακολουθώντας την διαδρομή προς Μεγάλο Χωριό και Μικρό Χωριό (περίπου 12 χλμ.) συνεχίζουμε, για να φτάσουμε στην Ιερά Μονή Προυσού, πάνω σε ένα ασφαλτοστρωμένο(και άνετο για την περιοχή) δρόμο(από το 1993). Περνώντας μέσα από ένα επιβλητικό τοπίο ανάμεσα στα Άγραφα από τα βουνά Βελούχι, Καλιακούδα, Χελιδόνα, Χαλίκι, Κόρακας, Μαλαός κ.α., τα οποία είναι γεμάτα έλατα και δίπλα στον ποταμό Καρπενησιώτη που είναι παραπόταμος του Αχελώου.

Φτάνοντας στην Μονή υπάρχει η εκκλησία που είναι σε μία σπηλιά και εκεί βρίσκεται μέχρι σήμερα η Θαυματουργή και ωραιότατη Εικόνα της Θεοτόκου. Λέγεται ότι την Ιερή Εικόνα της Παναγίας Προυσιώτισσας ζωγράφισε ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς. Αν και δεν είναι μεταξύ των τριών εικόνων που πήγε ο Ευαγγελιστής Λουκάς μπροστά στην Παναγία πριν την αγία Της μετάσταση. Μπορεί όμως να την ζωγράφισε μετά τον θάνατο και την μετάστασή Της. Γιατί ο Απόστολος Λουκάς δεν ζωγράφισε μόνο τρεις εικόνες (όπως λένε μερικοί). 

Τρεις ζωγράφισε και τις πήγε στην Παναγία να τις δει αν Της αρέσουν και τις οποίες ευλόγησε. Στην συνέχεια έχοντας την ευλογία της Υπεραγίας Θεοτόκου ζωγράφισε και άλλες. Αυτή λοιπόν η Ευλογημένη, Ιερή Εικόνα της Θεοτόκου βρισκόταν το 829 μ.Χ. σε μία εκκλησία στην περίφημη πόλη της Προύσσας στην Μικρά Ασία και έκανε πολλά θαύματα. 

Την εποχή εκείνη αυτοκράτορας στο Βυζάντιο ήταν ο εικονομάχος Θεόφιλος ο οποίος έβγαλε διαταγή να καταστραφούν και να καούν όλες οι εικόνες. Τότε κάποιος γόνος πλούσιας ελληνικής οικογένειας με τους υπηρέτες του πήρε την Ιερή εικόνα για να την φέρει στην Ελλάδα και μόνο στην Ελλάδα. Γιατί πάντα οι Έλληνες στάθηκαν σταθεροί και ακλόνητοι μπροστά στην πίστη τους.

Κατά την διαδρομή του προς την Ελλάδα, άγνωστο πως -μόνο ο Παντογνώστης Θεός γνωρίζει- ο νέος έχασε την εικόνα. Παρ’ όλη την στενοχώρια του, συνέχισε το ταξίδι του και έφτασε στην σημερινή Υπάτη, όπου έχτισε Ναό της Αγίας Σοφίας, αντί εκείνου της Κωνσταντινούπολης, για να παρηγορηθεί στην ξενιτιά του.

Εκείνη την εποχή κοντά στο σημερινό χωριό Καστάνη στο βουνό Χαλίκι, στο κέντρο του πιο δύσβατου σημείου της σκληροτράχηλης και αφιλόξενης, για τον άνθρωπο, εκείνης περιοχής υπήρχαν κάποιοι βοσκοί. Ένα βράδυ, το παιδί κάποιου βοσκού, που φύλαγε τα γίδια του πατέρα του, κοιμόταν απέναντι από το σημερινό Μοναστήρι, ακούει ξαφνικά, πίσω του στον άβατο τόπο της σπηλιάς, κάποιους γλυκούς και απαλούς ύμνους. 

Ξυπνώντας από φόβο, έψαξε το βλέμμα του να δει από που έρχονταν οι φωνές –ω! του Θαύματος– βλέπει φως και ένα φωτεινό στύλο που έβγαινε από το ιερό αυτό σπήλαιο και ανυψωνόταν μέχρι τον ουρανό. Φοβισμένο το παιδί τρέχει και το λέει στον πατέρα του, ο οποίος φυσικά δεν το πίστεψε. Το άλλο βράδυ πήγαν μαζί. Έτσι και ο ίδιος το διαπίστωσε, βλέποντας με τα μάτια του την φωτεινή, λαμπρή, πύρινη στήλη να βγαίνει από εκείνο το σημείο και να φτάνει μέχρι τον ουρανό! 

Το επόμενο βράδυ πήγαν και άλλοι και είδαν το ίδιο πράγμα. Αποφάσισαν όλοι μαζί να ψάξουν να δουν τι συμβαίνει. Ω! του Θαύματος! Βρέθηκαν μπροστά στην Αγία και Ιερή Εικόνα, να φεγγοβολάει και να αστράφτει. Αφού την προσκύνησαν και χάρηκαν που βρήκαν τέτοιο θησαυρό, πήγαν και έφεραν εργαλεία και άνοιξαν ένα χώρο, σκάβοντας τον τόπο εκεί μέσα στο βράχο και άφησαν την Εικόνα εκεί.

Έτσι όμως, με αυτόν τον τρόπο που φανερώθηκε η Ιερή Εικόνα, ήταν το πρώτο Θαύμα Της Θεοτόκου και πήρε η Εικόνα και στη συνέχεια το μοναστήρι το όνομα «Πυρσός» (δηλαδή λαμπάδα και φως από τον πύρινο και λαμπρό στύλο πού έβγαζε και φανερώθηκε στους βοσκούς).

Τα νέα γρήγορα έφτασαν στην Υπάτη, στον πλούσιο νέο. Ξεκίνησε, λοιπόν, με τους υπηρέτες του και πήγε στον αφιλόξενο και άγριο τόπο. Στη θέα της Ιερής Εικόνας αναγνώρισε την εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας που ο ίδιος είχε φέρει από την Προύσα. Έτσι την πήρε να την φέρει στην Υπάτη και να την βάλει στον Ιερό ναό της Αγίας του Θεού Σοφίας, που είχε κατασκευάσει. Με αυτόν τον τρόπο θα ήταν προσβάσιμη σε πολλούς, που θα έρχονταν να την προσκυνήσουν και να δυναμώσουν την πίστη τους. 

Επιστρέφοντας, κατά την διαδρομή, Την έχασε πάλι. Αμέσως σκέφτηκε ότι την έκλεψαν οι βοσκοί, αφού τον ακολούθησαν, για να την πάρουν πίσω. Ξαναγυρίζοντας όμως πίσω για να τους βρει και περνώντας από ένα στενό φαράγγι, δίπλα στο ποτάμι τον Καρπενησιώτη (που εκεί σήμερα βρίσκονται τα πατήματα της Παναγίας, επάνω στους απόκρημνους και κάθετους βράχους και είναι το μέρος εκεί γνωστό με το όνομα «Τύπωμα της Παναγίας»), ακούει μία φωνή να του λέει -«Ω νέε, σώζου! Πήγαινε στο καλό και μην κουράζεσαι γιατί εγώ αναπαύομαι καλύτερα ανάμεσα στους στενούς και άγριους αυτούς τόπους, με ανθρώπους χωρικούς και βοσκούς, παρά με πολιτικούς αιρεσιάρχες. Αν θέλεις να μείνεις μαζί μου έλα εκεί που με βρήκες και θα είναι για το καλό σου». 

Τότε άφησε ελεύθερους τους υπηρέτες του και αφού πούλησε όλη την περιουσία του γύρισε στον Πυρσό ακολουθούμενος μόνο από έναν υπηρέτη του, με την θέλησή του. Εκεί βρήκε την Αγία και Ιερή Εικόνα και κατάλαβε ότι είναι θέλημα της Θεοτόκου να μείνει και αυτός μαζί Της. Έτσι αφού έκτισε ένα παρεκκλήσι έγινε αυτός μοναχός με το μοναχικό όνομα Διονύσιος και ο υπηρέτης του, επίσης, με το μοναχικό όνομα Τιμόθεος.

Με αυτόν τον τρόπο ιδρύθηκε η Ιερά Μονή Προυσού (όπως επικράτησε τελικά να λέγεται, λόγω Προύσας) στη χάρη της Θεοτόκου και που μέχρι τις μέρες μας συνεχίζει να κάνει πολλά θαύματα.

Εκεί στην μονή, κατά την επανάσταση του 1821 βρήκαν καταφύγιο πολλοί αγωνιστές όπως ο Μάρκος Μπότσαρης, ο Λάμπρος Κατσώνης, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης κ.α. Σήμερα στο σκευοφυλάκιο της Μονής φυλάσσεται ο εξοπλισμός του Γεωργίου Καραϊσκάκη, ο οποίος σε ένδειξη πίστης και ευγνωμοσύνης προς την Παναγία που τον γιάτρεψε επειδή ήταν πολύ άρρωστος με ψηλό πυρετό έκανε δώρο το ασημένιο κάλυμμα της εικόνας, από την φορεσιά του και μάλιστα τα τρία αστέρια που βρίσκονται επάνω στη φορεσιά της Παναγίας (ένα στο μέτωπο και δύο στο ύψος των ώμων Της) είναι αυτούσια από την στολή του Καραϊσκάκη!!!

matia.gr