«Tο σωφρονίζειν εστί φιλοσοφείν»!

Γράφει η Ζωή Αργύρη

Ένα από τα βασικά στοιχεία που συνιστούν τη δημοκρατικότητα και τον φιλελεύθερο χαρακτήρα του πολιτεύματος είναι ο τρόπος λειτουργίας του σωφρονιστικού συστήματος. Πάγιο αίτημα των πολιτών ήταν η ύπαρξη ενός συστήματος δικαίου σχετικά με την απονομή της δικαιοσύνης και την διατήρηση ειρηνικών σχέσεων μεταξύ των μελών της κοινωνίας. Αυτός ο θεσμός της τιμωρίας του δράστη, χρονολογείται αιώνες, αλλά πάντα επιζητείται η ανανέωσή του για την καλύτερη λειτουργία του. Σήμερα που παρατηρείται η κατακόρυφη αύξηση της εγκληματικότητας, το ζήτημα «τιμωρία-ποινή-ανθρωπισμός» επανέρχεται.

Η απονομή της τιμωρίας συνδέεται με την οργάνωση των κοινωνιών. Αρχικά, ο διανομέας της τιμωρίας ήταν ο γεροντότερος της κοινότητας, αλλά με τον καιρό και την εξέλιξη των θεσμών, ο παραδειγματιστής έγινε ένας θεσμός, μια λειτουργία, η δικαιοσύνη που όμως ασκείται έμμεσα από πρόσωπα επιφορτισμένα με την ειδική αυτή ευθύνη.

Ο θεσμός του σωφρονισμού εκπροσωπείται με ποινές χρηματικές και φυλακίσεις χωρίς όμως να εκπληρώνει το σκοπό του. Ακούγεται τραγελαφικό σε κάποιους αλλά εκφράζει την πραγματικότητα πολλών χωρών. Σκοπός ενός συστήματος που θέλει να λέγεται σωφρονιστικό, είναι ο έλεγχος των παρανόμων, ο παραδειγματισμός των άλλων φιλόδοξων μιμητών και προσπάθεια διαμόρφωσης προτύπωv και κυρίως η επανένταξη του δράστη στο κοινωνικό περιβάλλον καθώς και η δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης.

Δυστυχώς αντί αυτού, σε κάποιες περιπτώσεις εφαρμόζονται άδικες ποινές και αταίριαστες με τα εγκλήματα, επικρατούν ευνοϊκότερες συνθήκες για «υψηλά ιστάμενα πρόσωπα», τάση εκδίκησης, στιγματισμός, καταρράκωση της προσωπικότητας και εξοντωτικές διαδικασίες. Όλα αυτά συνηγορούν στην αναπαραγωγή του εγκλήματος και όχι στον περιορισμό των ποσοστών αυτού.

Ασφαλώς, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τα υψηλά ποσοστά νεανικής εγκληματικότητας η οποία είναι απόρροια πολλαπλών αιτιών που αφορούν σε όλους τους φορείς κοινωνικοποίησης και ιδιαίτερα στις προβληματικές οικογενειακές σχέσεις καθώς επίσης στην έλλειψη ουμανιστικής Παιδείας και στο χαραχτήρα της υπερκαταναλωτικής κοινωνίας.

Κρίνεται λοιπόν αναπόδραστη αναγκαιότητα να εστιάσουμε στις απτές, ρεαλιστικές διαδικασίες, αλλά και με οδηγό τον Ανθρωπισμό να προσπαθήσουμε να σταματήσουμε την αναπαραγωγή του εγκλήματος. Ας σταματήσουν οι εξορκισμοί, αφορισμοί και κακίες και ας συνειδητοποιήσουμε πως κανένας εγκληματίας δεν φέρει «φύσει» την άνομη προσωπικότητά του. Ας στοχεύσουμε σε ένα σωφρονιστικό σύστημα που δεν θα κονιορτοποιεί τον εγκληματία, αλλά θα συμβάλλει στην υγιή συμμόρφωση και ομαλή επανένταξή του στην κοινωνία.

Πηγή