Κώστας Γαβράς: Έλληνες είναι αυτοί, που επιλέγουν να είναι Έλληνες!

Μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Κώστα Γαβρά από το 2009, αλλά τόσο επίκαιρη! Ο διάσημος σκηνοθέτης μιλάει για το θέμα των μεταναστών και, με την ιδιότητα του μετανάστη

Το μεταναστευτικό πρόβλημα της Ελλάδος είναι πλέον πολύ οξύ. Μικρή χώρα η Ελλάδα, αλλά και όχι αρκετά πλούσια ούτως ώστε να μπορεί να δεχτεί τόσο μεγάλο κύμα μεταναστών. Αυτό είναι ένα σοβαρό δεδομένο. Άλλο τόσο δεδομένο είναι, όμως, και η όχι σοβαρή αντιμετώπιση της ζωής των μεταναστών στην Ελλάδα. Μάλιστα, μπορούσα να πω πως αντιμετωπίζονται αναντίστοιχα αρνητικά σε σχέση με τον θετικό ρολό που παίζουν οι ίδιοι στην οικονομία της χώρας. Ελπίζουμε οι αποφασίσεις και τα ψηφίσματα, οι διαπιστώσεις και τα συμπεράσματα που θα βγουν από το Φόρουμ να βρουν το κατάλληλο έδαφος και να προκαλέσουν το κατάλληλο ενδιαφέρον στους κυβερνώντες. Η νέα κυβέρνηση, που τουλάχιστον σε αυτό το θέμα έχει δεσμευτεί για καινούργια πολιτική, ελπίζω να ανταποκριθεί θετικά.

Πάνω-κάτω τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζει και η Γαλλία με τους μετανάστες. Ειδικά με τα παιδιά. Υπάρχουν περίπου τέσσερα εκατομμύρια μετανάστες από τις αφρικανικές και αραβικές χώρες. Στα παιδιά αυτά, παρόλο που έχουν νόμιμα χαρτιά από τις γαλλικές αρχές, η αστυνομία και γενικά το κράτος συμπεριφέρεται πολύ άσχημα. Φαίνεται αμέσως στο πρόσωπό τους πως δεν είναι από Γάλλους γονείς και η ζωή τους είναι πολύ δύσκολη. Αλλά και τα ονόματά τους αποτελούν εμπόδιο, ειδικά όταν ψάχνουν εργασία. Άρα θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι το πρόβλημα είναι γενικό. Με την αίρεση, όμως, πως στην Ελλάδα είναι οξύτερο. Εδώ δεν έχουν ταυτότητα, δεν έχουν ιθαγένεια, δεν έχουν καν χαρτιά!

Είναι αρκετά τα θέματα που απασχολούν σήμερα τις κοινωνίες και ειδικά την Ελλάδα σε σχέση με τους μετανάστες. Αλλά αυτό των παιδιών των μεταναστών είναι το σοβαρότερο! Διότι αυτά τα παιδιά είναι Έλληνες. Θα πρέπει να γίνουν και με χαρτιά Έλληνες. Διότι τελικά ποιοι είναι οι Έλληνες; Είχα γράψει πριν από χρόνια ένα άρθρο στη Γαλλία πάνω σε αυτό το θέμα. Έλεγα εκεί ότι Γάλλοι είναι αυτοί που επιλέγουν να είναι Γάλλοι. Άρα, το ίδιο λέω και σήμερα, αυτή τη φορά για την Ελλάδα. Έλληνες είναι αυτοί, που επιλέγουν να είναι Έλληνες. Από τη στιγμή που κάποιος έρχεται στην Ελλάδα, εργάζεται και ζει εδώ, μαθαίνει ελληνικά και μεγαλώνει εδώ τα παιδιά του, είναι Έλληνας. Φαντάσου τώρα το παιδί του. Το παιδί είναι 100% Έλληνας. Κι εμείς, οι πολίτες, αλλά κυρίως το κράτος και η πολιτεία, θα πρέπει να τους σεβόμαστε όπως σεβόμαστε όλους τους Έλληνες.

Ο Ισοκράτης το είχε πει πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια ότι Έλληνες είναι οι μετέχοντες της ελληνικής παιδείας. Άρα εμείς σήμερα δεν μπορούμε να κάνουμε ούτε τα αυτονόητα; Δεν μπορούμε σήμερα στην Ελλάδα να σεβόμαστε τη δημοκρατία μας; Είπαν και άλλα πολύ σοβαρά και χρήσιμα πράγματα οι αρχαίοι Έλληνες. Δυστυχώς, όμως, στην Ελλάδα συνεχίζουμε να μην τα σεβόμαστε.

Ένα παιδί που γεννήθηκε εδώ και δεν γνωρίζει άλλη πατρίδα είναι βέβαιο ότι την αγαπά αυτή την πατρίδα. Φαντάσου εγώ που έφυγα από την Ελλάδα περίπου 20 χρόνων αγάπησα τη Γαλλία, αλλά με αγάπησε και εκείνη. Πολλές φορές μου έχει εμπιστευτεί και επίσημες θέσεις. Και μπορώ να πω ότι, παρόλο που η Ελλάδα είναι μέσα μου και δεν φεύγει εύκολα, νιώθω πολύ Γάλλος. Διότι στην ουσία τούς επιστρέφω τον σεβασμό που μου δείχνουν. Και αυτός είναι, νομίζω, γενικός κανόνας.

Ένα παιδί που γεννήθηκε σε άλλη χώρα από αυτή που γεννήθηκαν οι γονείς του δεν μπορεί να είναι μετανάστης. Πολλές φόρες με ρωτάνε στη Γαλλία, όπως ρωτάνε και άλλους ξένους, αν νιώθω Γάλλος. Τους απαντώ ρωτώντας: Εσείς με νιώθετε Γάλλο; Και γι' αυτά τα παιδιά εγώ λέω: Αν οι Έλληνες τους νιώθουν δικούς τους, αμέσως και αυτά θα νιώθουν σαν Έλληνες. Αν όμως κακοπροαίρετα οι Έλληνες τους αντιμετωπίσουν σαν ξένους, φυσικά και αυτοί από αντίδραση θα νιώθουν και θα συμπεριφερθούν σαν ξένοι, θα νιώθουν περιφρονημένοι. Η ίδια η κοινωνία είναι αυτή που θα κάνει το βήμα, θα ανοίξει την αγκαλιά της και θα πει «ελάτε μαζί μας διότι εδώ είναι η θέση σας».

Εκείνο πάντως που ήταν απαράδεκτο αλλά ταυτόχρονα και λυπηρό για όλους τους Έλληνες σε όλη αυτή την ιστορία με τα παιδιά των μεταναστών ήταν εκείνη η ιστορία της σημαίας. Το άξιο παιδί των μεταναστών, πρώτος μαθητής της τάξης του, έπρεπε να κρατά την ελληνική σημαία και ξεσηκώθηκαν οι απανταχού πατριδοκάπηλοι. Στη Γαλλία δεν υπάρχουν τέτοια φαινόμενα καταρχήν διότι δεν υπάρχει η παράδοση που έχουμε εδώ να… παρελαύνουν τα παιδιά με στρατιωτικούς όρους στις εθνικές γιορτές. Και ο πρώτος μαθητής στη Γαλλία, οποιασδήποτε εθνικότητας και αν είναι, είναι σεβαστός. Διότι οι Γάλλοι ξέρουν να σέβονται την παιδεία και τους έξυπνους ανθρώπους. Και αμέσως θέλει να τους αξιοποιήσει και όχι να τους καταρρακώσει και απομονώσει.

Όλοι όσοι ξεχωρίζουν για το ταλέντο τους, ανεξαρτήτως τις καταγωγής τους ή των γονιών τους, θα πρέπει να γίνονται αμέσως σεβαστοί και αποδεκτοί και εδώ.Αλλά όχι μόνο αυτοί, για να μην παρεξηγηθούμε. Όλα τα παιδιά που γεννιούνται εδώ θα πρέπει να τύχουν ανθρώπινης και ίσης μεταχείρισης. Έτσι λειτουργεί η δημοκρατία, αυτός είναι ο σωστός δρόμος μια ευνομούμενης πολιτείας.

Πηγή